Tien jaar na de wereldwijde ondertekening van de Sustainable Development Goals (SDG’s) is Nederland nog ver verwijderd van het realiseren van brede welvaart voor iedereen. De vandaag gepubliceerde Negende Nationale SDG Rapportage laat zien dat we voortgang maken op het gebied van armoedebestrijding en werkgelegenheid, maar dat de voortgang op de klimaatdoelen stagneert en ook de biodiversiteit blijft hard achteruitgaan.

Ook veroorzaakt Nederland bovengemiddeld veel negatieve effecten op andere landen, blijkt uit de wereldwijde Spillover Index, waar Nederland op een beschamende 162e plaats van 167 staat.

“Tien jaar geleden committeerden we ons aan een gedeelde toekomst. Nu is het moment om te leveren,” stelt Anna Pot, Nationaal Coördinator SDG’s. “De rapportage laat zien dat goede bedoelingen niet genoeg zijn. Nederland moet veel consistenter en coherenter optreden om zijn beloftes waar te maken – ook tegenover toekomstige generaties en mensen elders in de wereld.”

Tien jaar SDG’s is een verjaardag, maar ook een deadline in zicht. Met nog vijf jaar te gaan is een samenhangende, eerlijke en toekomstbestendige koers geen optie, maar noodzaak.

Kernboodschappen uit de rapportage

Urgente knelpunten

  • Klimaatdoelen (SDG13): Nederland reduceerde de uitstoot sinds 1990 met 36,6%, maar blijft ver achter op het nationale doel van 55% in 2030.
  • Biodiversiteit (SDG15): 71% van de landnatuur kampt met overschrijding van stikstofgrenzen.
  • Internationale impact: Nederland staat op plaats 162 van 167 landen op de Spillover Index – wat wij hier consumeren, belemmert duurzame ontwikkeling elders.

Positieve ontwikkelingen

  • Sociale vooruitgang (SDG1, 8): Minder armoede, hoge arbeidsparticipatie en relatief hoog besteedbaar inkomen.
  • Kennis & innovatie (SDG4, 9): Nederlandse kennisinstellingen zijn actief in SDG-onderzoek en tools.
  • Steeds meer samenwerking: Gemeenten, jongeren en bedrijven nemen lokaal en regionaal verantwoordelijkheid op zich.

Aanbevelingen voor bedrijfsleven

In de rapportage staan de volgende aanbevelingen om de bijdrage van het bedrijfsleven aan de SDG’s te vergroten en knelpunten hierbij op te lossen, maar ook om de veerkracht en concurrentiepositie van het bedrijfsleven te versterken in een veranderende geopolitieke context.

  1. Versterk publiek-private samenwerking: de SDG’s zijn een gezamenlijke maatschappelijke opgave. De overheid, bedrijven en andere stakeholders moeten samen optrekken om barrières te overwinnen. De Dutch Sustainable Growth Coalition (DSGC) heeft zich het afgelopen jaar samen met de overheid ingezet op o.a. circulaire businessmodellen in de gezondheidssector, om beter zicht te krijgen op belemmeringen en gezamenlijk te werken aan oplossingen. Wij vragen de Rijksoverheid samen met de DSGC en het bredere bedrijfsleven en andere stakeholders zoals decentrale overheden en maatschappelijke organisaties dergelijke deepdives (verdiepingssessies) te faciliteren, zodat overheid en bedrijfsleven een integrale strategie en aanpak kunnen ontwikkelen.
  2. Stimuleer duurzame inkoop en kortere ketens: veranderende geopolitieke omstandigheden met als gevolg handelsbelemmeringen en stijgende prijzen dwingen om actualisatie van het inkoopbeleid van overheden en bedrijven, met sterkere focus op kortere (EU gerichte) ketens en duurzamere leveranciers. De overheid kan de vraag naar duurzame producten vergroten door als ‘launching customer’ op te treden en verplichtingen op te leggen voor duurzame inkoop. Op deze manier creëert de overheid ook meer vraag naar groene energie, circulaire plastics en duurzaam staal. Veel bedrijven werken op die manier ook aan duurzame inkoop, zie ook Sustainable procurement, hetgeen bredere navolging verdient.
  3. Verbeter wet- en regelgeving: Om bedrijven beter te ondersteunen in hun transitie naar duurzaamheid, moeten de Rijksoverheid en decentrale overheden knelpunten in wetgeving en beleid aanpakken. Dit omvat versnelling van vergunningverlening, oplossingen voor netcongestie en stikstofproblematiek, en heldere richtlijnen voor circulaire economie.
  4. Spoor bedrijven aan tot samenwerking met stakeholders en stimuleer maatschappelijke organisaties tot prioritering van activiteiten die bedrijven helpen hun maatschappelijke impact te vergroten: Bedrijven moeten nauwer samenwerken met maatschappelijke organisaties, vakbonden en NGO’s om hun duurzaamheidsstrategie effectiever uit te voeren. Een voorbeeld is de IMVO-convenantenaanpak, waarbij bedrijven hun mensenrechten- en milieubeleid gezamenlijk verbeteren. Dat vereist van maatschappelijke organisaties dat zij scherper duidelijk maken aan bedrijven hoe zij hen kunnen helpen bij het vergroten van hun impact op de SDG’s.

De rapportage is samengesteld door: