Het Nederlandse bedrijfsleven onderneemt steeds vaker maatschappelijk verantwoord en duurzaam. Onderzoekers van Alterra Wageningen UR hebben in opdracht van het Planbureau voor de Leefomgeving onderzocht wat dit betekent voor de Nederlandse natuur. Bedrijven die activiteiten ondernemen voor natuur blijken vooral te investeren in beleefbare en functionele natuur.
Natuurvisie
De afgelopen jaren is het natuurbeleid in Nederland sterk in beweging. Het rijk verwacht veel van bedrijven. De onderzoekers hebben, na een internetscan van 50 bedrijven, bij 11 bedrijven via interviews verkend welke activiteiten zij ondernemen voor natuur, vanuit welke motieven ze dit doen, en welke bijdrage zij daarmee leveren aan natuur en biodiversiteit in Nederland.
De verkenning laat zien dat bedrijven op uiteenlopende wijzen betrokken zijn bij natuur in Nederland. De natuuractiviteiten zijn divers, van beheer van natuurgebieden, en sponsoring van natuurorganisaties tot allerlei combinaties met andere activiteiten zoals bouw, voedsel, gezondheid, water en recreatie. De onderzochte bedrijven ondernemen de natuuractiviteiten vanuit een intrinsieke motivatie (het ‘hoort’), maar ook omdat ze vinden dat investeren in natuur loont. Stimulerende krachten zijn vaak enkele personen binnen het bedrijf; bij andere bedrijven zijn activiteiten voor natuur verankerd in de bedrijfscultuur of het bedrijfsproces.
Beleefbare en functionele natuur
Bedrijven zetten zich veelal in om beleefbare en functionele natuur te realiseren. Uit de verkenning blijkt dat bedrijven ook substantiële arealen van (nieuwe) natuur ontwikkelen. Hoewel ze niet altijd streven naar ‘vitale’ natuur, kan dit soms wel een resultante zijn van de activiteiten. Van een structurele bijdrage aan het Natuurnetwerk Nederland en het voorgestane Nederlandse natuurbeleid lijkt echter nog beperkt sprake. De onderzoekers constateren dat de betrokkenheid bij natuur soms persoonsafhankelijk en ook conjunctuurgevoelig is. Om deze betrokkenheid ook in de toekomst te continueren, zal duidelijk gemaakt moeten worden wat de meerwaarde van natuur voor het bedrijfsproces is. Opvallend is verder dat bedrijven uit deze verkenning lokale en regionale partijen weten te verbinden aan hun natuuractiviteiten, of het nu gaat om monitoring, recreatieve activiteiten of educatie.
Rol provincies
Op provinciaal niveau zijn nog weinig contacten tussen bedrijven en provincie over het beleid. Provincies zouden samen met bedrijven in kaart kunnen brengen welke bedrijven waar met wat voor soort natuur bezig zijn en hoe zich dat verhoudt tot de beleidsopgave. Een belangrijke rol kunnen provinciale natuur- en landschapsorganisaties op zich nemen door een intermediair te zijn, zowel op het gebied van inrichting en beheer, als voor onderhoud of monitoring.