Dat blijkt uit onderzoek onder zeshonderd Nederlanders van marktonderzoeksbureau Research International in opdracht van DAG.
Als een bioproduct 10 procent duurder is dan de ‘gewone’ variant, laat 60 procent het links liggen. In de praktijk zijn biologische producten vrijwel altijd duurder, vaak zelfs 50 tot 100 procent. Zelfs de milieubewuste consument heeft zulke bedragen niet over voor biologische spullen.

De enquête laat ook zien dat consumenten bio-voedsel helemaal links laten liggen als het ook maar iets duurder wordt.
‘Bio is nu echt een nichemarkt’, concludeert onderzoeker Ingrid de Laat van Research International. ‘Het wordt vaak niet gezien als beter dan normale producten.’

Als producenten van biologisch eten hun hoop hebben gevestigd op jongeren, dan komen ze bedrogen uit. Het zijn juist ouderen die bereid blijken bioproducten te proberen, zo toont het onderzoek aan.

Geitenwollensokkenimago
Het stempel ‘biologisch’ kan zelfs nadelig uitpakken. ‘Ik denk dat mensen er automatisch van uitgaan dat biologisch duurder is’, zegt Lucy van de Vijver, programmaleider voeding en gezondheid van het Louis Bolkinstituut, dat het nut van biologische producten onderzoekt. ‘Bovendien blijft het een geitenwollensokkenimago houden.’

In Nederland althans; de Britse consument staat veel positiever tegenover biologische voeding. Annelijn Steenbruggen van koepelorganisatie Biologica: ‘Je hebt daar bio-ambassadeurs: Jamie Oliver, Prins Charles. Wij missen zulke boegbeelden.’ Het grootste probleem is volgens Steenbruggen dat mensen niet precies de meerwaarde van biologisch kennen.

Milieuvriendelijkheid en gezondheid worden vaak aangevoerd als redenen om biologisch in te kopen. Maar volgens het onderzoek hangt de koopbeslissing vooral af van de prijs. Bij de huidige prijs voor een half biologisch brood, rond de 90 eurocent tegenover 60 cent voor een normaal halfje, kiest slechts één op de acht mensen hiervoor. Met biologische boerenkool is het helemaal treurig gesteld: op dit moment belandt die in slechts 3 procent van de Nederlandse boodschappenmandjes.

Al langer was duidelijk dat slechts een kleine groep mensen naar biologisch switcht. Het marktaandeel van deze producten groeit weliswaar, maar komt nog altijd niet hoger uit dan tussen de 2 en 3 procent.

Waarom overstappen?
Waarom zouden mensen eigenlijk overstappen naar biologisch eten? Een kleine groep consumenten kiest heel bewust voor biologisch, vanwege de natuur en de bevordering van het welzijn van dieren. Anderen, vooral ouderen, zien gezondheidsvoordelen. ‘Biologische groente en fruit bevatten geen bestrijdingsmiddelen’, zegt Annelijn Steenbruggenvan Biologica. ‘En wat er niet op zit, krijg je ook niet binnen. En in biomelk zitten bijvoorbeeld gezonde vetzuren.’

Van sommige producten zijn voordelen bekend, maar of biologisch in het algemeen gezonder is, blijft de vraag. Er zijn wel aanwijzingen dat bioproducten iets bijdragen aan de gezondheid, geeft Lucy van de Vijver toe. ‘Maar er zijn simpelweg nog te weinig studies gedaan om het gezondheidsaspect echt te bewijzen.’

En dan is er nog de gewenning. Nederlanders blijven vaak hangen bij hun vaste producten. en durven niet niet snel over te stappen naar bio. ‘Nederlanders hebben allemaal ook een beetje dezelfde smaak gekregen’, volgens Van de Vijver. ‘We noemen het wel de Albert-Heijnsmaak. Daarom is de overstap naar bioproducten, die vaak toch anders smaken, wel erg wennen.’
‘Weinig geld over voor eten’
Nederlanders houden graag de hand op de knip. Zeker als het eten betreft. Nederlanders besteden nog geen 10 procent van hun inkomen aan eten. ‘Belgen zijn meer Bourgondiërs’, zegt Lucy van de Vijver van het Louis Bolk Instituut. ‘Zij besteden procentueel veel meer aan voeding.’ Om dan ineens een stuk meer te betalen voor bio-producten, is een hele stap. Zeker ook omdat ‘bio’ voor veel mensen gelijk staat aan ‘duur’, zo is ook te lezen in een onderzoek van het Landbouw-Economisch Instituut (LEI) van de Universiteit Wageningen. Volgens Biologica zouden meer mensen wat extra geld over hebben, als ze wisten wat ‘biologisch’ eigenlijk is. Biologica pleit daarom ook voor meer bio-bewustzijn bij consumenten.

Die bewustwording kan wellicht ook via de portemonnee. ‘De Albert Heijn doet regelmatig bio-eten in de bonus’, zegt Ingrid de Laat van onderzoeksbureau Research International. ‘Dan kiezen de mensen het wel. Zo komen ze toch in aanraking met biologische spullen.’

Het mag dan duur zijn, toch weet een kleine groep consumenten de bio-producten te vinden. In de eerste zes maanden van 2007 kochten zij voor ruim 258 miljoen euro aan bio-eten.