Klimaatneutraal, circulair en inclusief… dat is de toekomst van de nieuwe economie. Zover is het alleen nog niet, de transitie gaat veel te langzaam. MVO Nederland ontwikkelde daarom ‘de Nieuwe Businessagenda 2019: de snelste route naar de nieuwe economie’. Hiermee presenteert het grootste MVO-netwerk van Europa een waaier aan grote en kleine oplossingen waar ondernemers direct mee aan de slag kunnen.
De Nieuwe Businessagenda wordt vandaag tijdens het duurzaamheidsfestival ‘de Groene Bubbel voorbij’ in de Fokker Terminal in Den Haag overhandigd aan de ruim duizend aanwezige ondernemers. De agenda bestaat uit zeven oplossingsrichtingen en is gemaakt voor ondernemers die willen verduurzamen, maar niet direct weten hoe. De publicatie is gebaseerd op interviews met een groot aantal ondernemers van binnen en buiten het netwerk, diverse expert-reviews en uitgebreide feedback van onder meer CBS en PBL.
Directeur-bestuurder MVO Nederland Maria van der Heijden: “Er is daadkracht en actie nodig om tot de nieuwe economie te komen. Dat het kan, laten koplopers in ons netwerk van ruim 2000 ondernemers al zien: wind- en zonne-energie zijn inmiddels rendabel en niet meer afhankelijk van subsidie. Ondernemers tonen aan dat het loont om afval om te zetten in nieuwe grondstoffen. Kortom: we hebben de kennis, de techniek en het geld. Ondernemers kunnen samen de economie veranderen. Sinds het vaststellen van de Sustainable Development Goals en het Klimaatakkoord vier jaar terug is er nog te weinig veranderd. Terwijl ondernemers het wel kunnen of in elk geval graag willen: daarom is er nu de Nieuwe Businessagenda met cases, informatie en talloze tips.” De businessagenda is ook een oproep aan de overheid en de politiek. Van der Heijden: “Als vertegenwoordiger van het duurzame bedrijfsleven vragen wij hen de spelregels te creëren die nodig zijn om te versnellen, zoals een CO2-prijs en een verlaging van belasting op arbeid.”
De missie van MVO Nederland is ambitieus: in 2025 hebben we het kantelpunt bereikt: 20% van het BNP gaat dan om in de nieuwe economie. Maria van der Heijden: “Dat betekent dat bedrijven in de nieuwe economie geen broeikasgassen meer uitstoten, meewerken aan het herstel van biodiversiteit en ecosystemen, voor inclusief werkgeverschap staan en zo weinig mogelijk ‘virgin’ grondstoffen inkopen. Ook weten deze ondernemers hun reststromen een hoogwaardig tweede leven te geven.” Elke ontwikkeling bereikt een punt waarop er geen weg meer terug is. Dan ontstaat een stroomversnelling. Het jaar 2025 staat voor dat moment. Dan moet die 20% bereikt zijn en ontstaat die stroomversnelling. “De doelen zijn groot, maar onze ambitie ook. Alleen als we dit kantelpunt bereiken, zijn de Sustainable Development Goals van de UN, het Grondstoffenakkoord en het Klimaatakkoord in 2030 haalbaar,” aldus Van der Heijden.
De zeven agendapunten uit de Nieuwe Businessagenda
- Nieuwe rijkdom: Stel positieve maatschappelijke impact centraal
We weten allemaal dat geld niet gelukkig maakt. Toch is ons hele economisch systeem gericht op financiële winst. We willen meer doen met minder mensen en alleen de allerlaagste prijs betalen. Voor de groei van de economie moet alles wijken. In de nieuwe economie streven bedrijven niet per se naar stijgende omzetcijfers, maar naar meer natuur, een betere volksgezondheid, of minder eenzaamheid. Positieve maatschappelijke impact staat bij hen op gelijke voet met financiële groei. Om dat te bereiken, is een collectieve mindshift nodig. - Gratis bestaat niet: Reken echte prijzen voor producten en diensten
Het is inmiddels een klassieker in het denken over duurzaam ondernemen: reken ‘echte’ prijzen voor goederen en diensten, en de problemen lossen zich vanzelf op. Dan wordt vervuilen immers duurder en loont het om schoon te produceren. Als het uitstoten van CO2 en het aantasten van de biodiversiteit geld kost, zijn bedrijven eerder geneigd klimaat- en natuurvriendelijk te werken. In de nieuwe economie werkt het zo. De vervuiler betaalt. - Fabriek zoekt fans: Ontwikkel een nieuw model om arbeidsomstandigheden in de keten te verbeteren
Keurmerken en audits hebben ons veel gebracht, maar we zijn nog steeds niet waar we willen zijn: eerlijke ketens, zonder misstanden in fabrieken en op plantages. Om dat te bereiken is een aanpak nodig die de arbeidsomstandigheden in de keten op de voet te volgt: op zoveel mogelijk plekken in de keten moet informatie kunnen worden toegevoegd aan ´het verhaal van het product´. Dat betekent dat niet alleen een keurmeester van een certificeringsschema zijn aantekeningen laat zien, maar dat ook iedere werknemer, bezoeker of leverancier zijn waarnemingen en ervaringen kan delen. Een soort IENS/Booking.com/AirBNB voor arbeidsomstandigheden in ketens dus. - Verschillen moet je willen: Beoordeel (potentiële) medewerkers op wat ze kunnen en niet op wie of wat ze zijn
De samenleving bestaat uit de meest uiteenlopende types: ze variëren in huidskleur van spierwit tot diepzwart; met merkwaardige kapsels; hoofddoeken of gaatjesschoenen; met grootouders uit Almelo of Aleppo. Daarom is het vreemd dat een gemiddeld managementteam nog steeds behoorlijk eenzijdig samengesteld is. In de nieuwe economie zijn MT’s een afspiegeling van de samenleving, qua variatie in geslacht, afkomst, seksuele geaardheid, leeftijd, etc. - Nederland wereldkampioen groene energie: Bedenk een deltaplan voor implementatie en opschaling van technologische innovatie t.b.v. de energietransitie
We lopen in Nederland ver achter met de energietransitie. De doelen liggen heel hoog, maar in dit tempo gaan we ze niet halen. Er moet iets gebeuren, en gauw. Hoe langer we wachten, hoe pijnlijker de maatregelen zullen zijn. Om de daadkracht te mobiliseren die ervoor zorgt dat Nederland niet langer het meest fossiele land van Europa blijft, moet de energietransitie een bron worden van nationale eer. Daarom verklaren we de race naar de top geopend! We zetten eerst de aanval in op Malta, het land net boven ons in de ranglijst voor duurzame energie. Zodra we die ingehaald hebben, klimmen we in een paar jaar via de middenmoot op naar het linker rijtje. Dan staan we waar we horen. - Een kwetterende lente: Werk zichtbaar mee aan het herstel van biodiversiteit
Het belang van biodiversiteit en de invloed van bedrijven hierop is voor veel ondernemers een blinde vlek. Bewustwording rond dit thema is hard nodig, want biodiversiteit is de beste indicator voor de gezondheid van onze planeet. En werkelijk elk bedrijf heeft er invloed op. Daarom pleiten wij voor een zichtbare bijdrage aan de biodiversiteit op een iconische plek (denk aan een voedselbos op de Zuidas, of een verticale tuin die de hele gevel van de Jaarbeurs beslaat), zodat biodiversiteit – en de manier waarop je daar een positieve bijdrage aan kunt leveren – in één keer volop in de schijnwerpers staat. En hopelijk veel ondernemers geïnspireerd worden om het voorbeeld te volgen. - Geef de grondstof door: Draag bij aan opschaling van veelbelovende ‘marktplaatsen’ voor gebruikte materialen
Het lijkt zo simpel. De spullen of materialen die de één niet meer nodig heeft, verkoopt hij aan een ander die ze juist goed kan gebruiken. Marktplaats.nl bewijst al twintig jaar dat dit circulaire systeem prima werkt voor consumentenproducten. Maar de B2B-markt is een ander verhaal. Willen we toe naar een circulaire economie, dan hebben we een centrale, betrouwbare marktplaats voor reststromen uit alle sectoren nodig. Daar wordt al aan gewerkt, maar ze zitten allemaal nog in de pioniersfase. Help ze daar voorbij, want het succes van zo’n marktplaats valt of staat met het aantal gebruikers.