Door het hergebruiken van grondstoffen en materialen kunnen miljoenen worden bespaard. Deze mooie conclusie komt uit een nieuwe samenwerking tussen ProRail ingenieursbureau Royal HaskoningDHV, bouwconcern BAM, leverancier voestalpine Railpro en onderhoudsaannemer ASSET Rail. De partijen hebben met elkaar afgesproken om binnen de spoorsector zoveel mogelijk te werken via de principes van de ‘circulaire economie’.

Wat is de ‘circulaire economie’?

De circulaire economie is een economisch systeem dat bedoeld is om herbruikbaarheid van producten en grondstoffen te maximaliseren en waardevernietiging te minimaliseren. Anders dan in het huidige systeem, waarin grondstoffen worden omgezet in producten die aan het einde van hun levensduur worden vernietigd.

Vechten tegen grondstoffentekort

In de spoorwegsector worden grote hoeveelheden grondstoffen gebruikt zoals koper voor bovenleidingen, staal voor spoorstaven en aluminium voor perronmeubilair. Met deze grondstoffen moet anders worden omgegaan om continuïteit en beschikbaarheid te waarborgen. Hermen Jan van Ree van Royal HaskoningDHV: ‘De circulaire economie is gericht op het reduceren van grondstofverbruik en beslaat het gehele productieproces van grondstofwinning tot einde levensduur. Concretisering van de circulaire economie in onze sector vraagt dan ook om intensieve samenwerking tussen alle spelers in de keten’. Eric Brink van Railpro vult aan: ‘Wij willen gezamenlijk producten ontwikkelen die minder materiaal vragen en langer mee gaan. Producten die beter te onderhouden zijn en na vervanging nog volledig opnieuw bruikbaar zijn.’

Jaarlijkse miljoenenbesparing

De kansen voor de circulaire economie in Nederland worden geschat op ruim 7 miljard euro per jaar en meer dan 50.000 nieuwe banen. Tom Blankendaal van BAM: ‘Omgerekend naar de spoorwegsector gaat het om een structurele besparing van 15 tot 35 miljoen euro per jaar en honderden banen ’. ‘Wij geloven in een reductie van 20 procent op grondstofverbruik in het aankomende decennium. De levenscycluskosten moeten zo met minimaal 10 procent omlaag kunnen’, aldus Thijs Cloosterman van ProRail. Dat scheelt niet alleen in de beheerkosten, maar levert ook een reductie aan CO2 uitstoot op.

Van lineair naar circulair

Om Circulair Spoor een vliegende start te geven, is samen met TNO gewerkt aan de ‘Visie op Circulair Spoor’. Daarin wordt aandacht besteed aan nut en noodzaak alsmede kansen en voorwaarden om het huidige spoorsysteem te transformeren naar een circulair spoorsysteem. Aansluitend daarop wordt met een vooraanstaand accountantskantoor een model worden ontwikkelen om naast financiële gegevens ook sociale en ecologische baten en lasten te kunnen kwantificeren. Met een dergelijk model kan het maatschappelijke rendement van circulaire projecten worden geoptimaliseerd. Vervolgens zal de circulaire potentie van diverse producten en elementen inzichtelijk worden gemaakt. Klaes Meekma van ASSET Rail: ‘Begin 2015 willen we onze ervaringen en resultaten delen met een breed publiek. Ons doel is om de gehele spoorwegsector mee te krijgen in de transitie naar een circulair spoorsysteem.’

White Paper ‘Circulair Spoor’: Visie op de circulaire economie voor de spoorsector