Een jaar geleden startte ik als Circulaire Economie Versneller bij PHI Factory. Het afgelopen jaar heb ik bijgedragen aan de duurzame activatie van 400 deelnemers door middel van het inzetten van de PHI Accelerator, TenneT geholpen om stappen te zetten in het verduurzamen van FM en organisaties geholpen inzicht te krijgen in hun CO2-voetafdruk.

Daarnaast heb ik thuis mijn voetafdruk verkleind door vaker te kiezen voor vegan eten, korter te douchen en tweedehands meubels en producten te kopen. Terugkijkend is het mooi om te zien dat ik mijn bijdrage kon leveren aan het oplossen van de klimaatproblematiek.

Toen ik bij PHI startte wist ik dat ik de klimaatproblemen niet in mijn eentje zou gaan oplossen. En inderdaad, ondanks mijn inspanningen heb ik het niet voor elkaar gekregen de problemen op te lossen, of zelfs maar te voorkomen dat Country Overshoot Day in Nederland dit jaar later in plaats van eerder zou plaatsvinden (in 2022 op 12 april, 14 dagen eerder dan in 2021, toen onze Country Overshoot Day op 27 april viel). Je zou er moedeloos van kunnen worden, maar dat doe ik zeker niet! Ik geloof namelijk dat ik, en met mij iedereen, kan bijdragen aan de oplossing van de klimaatproblematiek.

Het gaat dus niet goed; als gevolg van klimaatverandering zijn er bosbranden in Frankijk, drooggevallen rivieren in Italië, voedseltekorten in Afrika en overstromingen in Australië aan de orde van de dag. Vorige week was de boodschap “Huil als je mij ziet” te lezen op drooggevallen stenen in de rivier de Elbe. Deze waarschuwing uit het verleden werd zichtbaar door de lage waterstanden en in de Rijn zijn nog nooit zulke lage waterstanden gemeten als op dit moment (augustus 2022).

Deze problemen moeten we absoluut serieus nemen, en we moeten aan de slag met het zoeken naar oplossingen! Ik denk echter dat de nadruk op de problemen ons niet altijd in de actiemodus brengt. Het verlamt ons; we weten niet waar te beginnen om deze problemen op te lossen. In je eentje kun je (helaas) niet alle problemen oplossen. Dat ene stukje vlees wat jij niet eet gaat de wereld niet redden, met één keer korter douchen los je het waterprobleem niet op en als je besluit niet met het vliegtuig op vakantie te gaan stopt de aarde niet meteen met opwarmen.

Vaak zien mensen het verduurzamen van hun eigen leven dan ook als een druppel op de gloeiende plaat. En dat snap ik. Maar gelukkig komt de druppel in meer spreekwoorden voor. Ik geloof erin dat die druppel ook juist de druppel kan zijn die ervoor zorgt dat de emmer (in positieve zin) gaat overlopen. Met iedere duurzame verandering komt er een druppel in de emmer, samen vullen we de emmer met duurzame druppels.

En om nog even door te gaan op die druppel; laatst hoorde ik een ander, Latijns, spreekwoord, wellicht nog toepasselijker: de druppel holt de steen uit, niet door geweld, maar door dikwijls te vallen. Vrij vertaald: door vol te houden wordt uiteindelijk het doel bereikt. En dat is waar ik in geloof. We moeten volhouden; niet opgeven als het niet direct lukt of als we niet direct het effect zien of voelen.

Stel je voor dat je één druppel water op de middenstip van de Johan Cruijff Arena laat vallen. Dat heeft weinig tot geen impact. Maar stel je voor dat het aantal druppels iedere seconde verdubbelt: hoelang duurt het dan voordat het hele stadion vol zit met water?

Het goede antwoord? Na 47 seconden. Dat is hoe exponentiële verandering werkt. Wat als we dat ook zouden inzetten in onze eigen omgeving? Door iemand in jouw omgeving te inspireren ook een duurzame verandering door te voeren in zijn/haar leven en als die persoon dat ook weer doorgeeft in zijn/haar omgeving, dan creëren we met elkaar exponentiële groei aan duurzame acties. Dat zijn de eerste stappen die nodig zijn om de klimaatproblematiek aan te pakken. Zonder dat je het altijd direct ziet, hebben jouw acties wel degelijk impact! Door jouw gedrag en dat van de mensen om je heen te verduurzamen, draag jij jouw druppel bij aan het uithollen van de steen.

Door ervoor te kiezen om door te zetten, kunnen we daadwerkelijk impact maken, druppel voor druppel. Als je dan na een week, maand of jaar terugkijkt en je beseft dat je door vegetarisch te eten, korter te douchen, andere producten te kopen, je tuin te vergroenen of niet op vliegvakantie te gaan je CO2-voetafdruk aanzienlijk omlaag hebt gebracht, en als je met die acties één iemand in jouw omgeving hebt geïnspireerd, dan heb je impact gemaakt.

Doe jij mee met het verduurzamen van jouw gedrag en het inspireren van jouw omgeving? Hierbij een aantal tips om jouw leven en dat van jouw omgeving te verduurzamen:

Met aanstekelijk enthousiasme steeds meer mensen overtuigen van het feit dat je wel degelijk impact kunt maken. Dat is wat ik het komend jaar, en ver daarna zal blijven proberen. Doe jij mee? Welke druppel doe jij vandaag in de emmer?

Marinda Bosman, Circulaire Economie Versneller bij PHI Factory