Zuid-Limburg is een van de aangewezen regio’s in Nederland die Europese steun ontvangt om de sociale en economische gevolgen op te vangen van de overgang van fossiele naar groene industrie. De regio krijgt 58,5 miljoen euro uit het Europese Just Transition Fund (JTF) dat begin dit jaar van start is gegaan. Vertoro, gevestigd op Brightlands Chemelot Campus, is het eerste Limburgse bedrijf dat een JTF-subsidie in de wacht sleept. Daarbij ontvangt het ook cofinanciering van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Met de subsidie van €1.228.665,- gaat Vertoro de fabriek opschalen waar van biomassa bio-olie wordt gemaakt. Uit deze bio-olie gaat het ook op grote schaal duurzame grondstoffen halen voor de chemische industrie. Dat is een flink stap vooruit in de vergroening van Chemelot.
Gedeputeerde Elianne Demollin-Schneiders kijkt met vertrouwen naar de verduurzaming van de Limburgse chemische industrie: “Het duurzamer maken van onze economie is een zoektocht met vele uitdagingen waar we samen de komende jaren mee aan de slag gaan. Ik heb er vertrouwen in dat we dit in Limburg kunnen. Als Limburgse ben ik trots dat ik vandaag het eerste consortium ontmoet dat met behulp van Europees geld aan de slag gaat met deze uitdaging en het o.a. voor Chemelot mogelijk maakt om over te stappen naar duurzame energiebronnen en grondstoffen. Waarbij deze JTF-subsidie aan Vertoro niet alleen bijdraagt aan een beter milieu, maar ook aan de banen van de toekomst!”
Baanbrekende technologie
Michael Boot, medeoprichter en co-CEO van Vertoro legt uit hoe het proces in de fabriek in zijn werk gaat. “De biomassa die we gebruiken komt van restproducten van de landbouw en bosbouw, zoals zaagsel. Hierin zit onder meer lignine die we met een baanbrekende technologie omzetten in ruwe lignine-olie. Deze olie is nu al voor de scheepvaart als duurzame brandstof. Eigenlijk is dat zonde, want uit deze bio-olie kunnen we met innovatieve extractiemethoden eerst nog wat duurzame grondstoffen halen voor de chemische industrie.”
Wat kunnen de chemische bedrijven op Chemelot met die grondstoffen? Boot: “Uit onze olie kunnen we bijvoorbeeld een vanilleachtige molecuul halen die chemische bedrijven kunnen gebruiken voor het maken van geur- en smaakstoffen. Verder kunnen we uit onze bio-olie een antioxidant halen die vitamine E kan vervangen. Onze moleculen werken hetzelfde, maar zijn niet identiek aan de fossiele moleculen die de chemische industrie op Chemelot nu gebruikt. Met de JTF-subsidie gaat Vertoro de productie opschalen. Een belangrijke stap, want daardoor wordt het veel interessanter voor chemische bedrijven om deze nieuwe biogrondstoffen te gaan testen.”
Groene vaardigheden
Boot verwacht dat de chemische bedrijven op Chemelot aan de slag gaan met de nieuwe biobased grondstoffen, ook al is dit een ingrijpende overstap. “Deze ondernemingen moeten hun productieprocessen aanpassen, maar dat zullen ze hoe dan ook moeten. Duurzame energie en duurzame grondstoffen zijn noodzakelijk voor het voortbestaan van Chemelot en daarmee de ruim 8.000 banen in de regio.”
Het integreren van biobased processen en grondstoffen in de bestaande chemische industrie op Chemelot vraagt ook om ontwikkeling van de benodigde groene vaardigheden bij het personeel. Daarom gaat Vertoro werken aan modules voor (her)scholing van technisch personeel, zoals operators en procesingenieurs. “Door werknemers om te scholen, willen wij de demografische krimp en de krappe arbeidsmarkt in de regio aanpakken”, licht Boot toe. Tegelijkertijd ondersteunt scholing de vlotte overgang naar productie op basis van biomassa. We ontwikkelen de modules zo dat ze ook voor studenten bruikbaar zijn en delen ze met lokale onderwijsinstellingen, zoals het Vista College, Zuyd Hogeschool, Maastricht University en Chemelot Talent Office.’’
Just Transition Fund
Om in 2050 een klimaatneutraal Europa te bereiken, zijn grote veranderingen nodig op het gebied van energiegebruik en het verminderen van CO2-uitstoot. Deze veranderingen kunnen aanzienlijke sociale en economische gevolgen hebben voor regio’s die sterk afhankelijk zijn van fossiele industrieën. Daarom stelt het Europese Just Transition Fund (JTF), het ‘fonds voor een rechtvaardige energietransitie’, subsidie beschikbaar. De overgang naar een klimaatneutraal Europa biedt dus kansen voor deze regio’s. Een energietransitie is niet alleen goed voor het klimaat, maar ook voor de ondernemer, de werkgelegenheid en de leefomgeving.
Het totale JTF-budget voor Nederland bedraagt ongeveer € 630 miljoen. In Zuid-Nederland zijn Zeeuws-Vlaanderen/Vlissingen-Oost, West-Noord-Brabant en Zuid-Limburg als JTF-regio’s aangewezen. Deze gebieden ontvangen ieder zo’n € 58,5 miljoen aan JTF-middelen om de gevolgen van de transitie van fossiele industrieën op te vangen en een groene, circulaire en concurrerende economie te ontwikkelen met een daarbij passende en flexibele arbeidsmarkt. Het bedrijfsleven, onderwijs en gemeenten kunnen subsidie aanvragen voor projecten die hieraan bijdragen.