Een circulaire economie voorkomt verspilling van kostbare grondstoffen – we weten het allemaal. Maar hoe zorgen we daar nu voor? Hoe zorgen we ervoor dat circulair ook echt circulair is? Dat we verspilling écht tegengaan, zonder te vervallen in schijnoplossingen die alleen maar duurzaam lijken?
Als we kijken naar de wereld van textiel en mode, zien we de markt krampachtig vasthouden aan het oude. Zo ‘hoort’ werkkleding bijvoorbeeld te bestaan uit polyesterkatoen. Met het oog op duurzaamheid zoeken we naar methoden om het polyester en de katoen na gebruik te scheiden, om ze vervolgens weer samen te voegen, te scheiden, enzovoort … Om het duurzamer te laten lijken, vervangen we de standaard polyester door gerecyclede polyester, maar daarmee creëren we weer nieuw afval. Ook het toevoegen van restanten uit de oude, lineaire economie wordt vaak circulair genoemd, terwijl deze restanten niet zijn gemaakt voor circulair gebruik. Kortom: we werken op deze manier alleen aan het oplossen van het afvalprobleem. Niet aan het realiseren van een circulaire economie.
Maar hergebruik is toch goed?
Natuurlijk is het in de basis goed om bestaande stromen te hergebruiken, te recyclen of er alternatieve toepassingen voor te zoeken. Maar vaak gaat het slechts om tijdelijke verlenging van het gebruik, omdat de reststromen niet zijn ontwikkeld om te recyclen. We koppelen een of meerdere lineaire systemen dus aan elkaar en noemen het circulair …
Schijnoplossingen dus.
Halve keuzes tegen beter weten in. Het oplossen van het huidige afvalvraagstuk is geen richting met een heldere visie op circulair beleid, het is afrekenen met het verleden, waarin we nog niet hebben gekozen voor circulaire doelstellingen. Het tackelen van het afvalprobleem op de huidige manier vertraagt de transitie naar volledig circulair werken.
Oké, actie!
Een circulaire economie vraagt om een heldere visie, om intrinsieke motivatie en daadkracht. Om het maken van vooruitstrevende, bewuste keuzes. Om transparantie. Garanties. Om het loslaten van achterhaalde theorieën. Het vraagt om een transitie naar een totaal nieuwe dimensie: een nieuwe, innovatieve cyclus in een gesloten kringloop van zuivere grondstoffen die volledig en oneindig recyclebaar zijn. Pas dan is er niet meer sprake van alleen een duurzaam sausje, pas dan heb je echt een circulair systeem.
En dat kán!
Sterker nog, dat kan al heel lang. Maar het vereist wel dat we stoppen met elkaar wijsmaken dat halve oplossingen ook oplossingen zijn en dat een leuk verhaal ook voldoende is. Want als we dat blijven doen, zal de ware circulaire economie nog lang op zich laten wachten.
Erik Toenhake, oprichter/eigenaar DutchSpirit