Mensen hebben in 2018 in een recordsnelheid regenwouden gekapt, koolstof uitgestoten en zoetwaterreserves – onze huidige jaarlijkse milieu-impact zou een onvoorstelbare 1.7 planeten aarde vereisen om ons te ondersteunen. Volgens Global Footprint Network is 1 augustus de vroegste Earth Overshoot Day ooit, wat de datum is waarop mensen reeds meer van de natuur hebben gebruikt dan onze planeet in het hele jaar kan vernieuwen. De niveaus van consumptie zijn zelfs nog extremer voor Nederland: als de gemiddelde wereldburger de planeet net zo zwaar zou treffen als de gemiddelde Nederlander, zou Earth Overshoot Day op 14 april vallen.

De dag dient als een wake-up call voor individuen om actie te ondernemen om hun eigen voetafdrukken te verminderen, maar de meerderheid van de milieueffecten wordt ingebakken in het wereldwijde economische systeem door beslissingen van grootschalige overheids- en bedrijfsorganen.

Het Planbureau voor de Leefomgeving heeft verklaard dat Nederland niet leeft binnen voor het milieu veilige grenswaarden, en dat het vaststellen van een effectief nationaal beleidsdoel het precies aangeven vereist van duidelijke wereldwijde limieten en eerlijk verdeelde nationale verantwoordelijkheden.

Omdat voortzetting van deze weg een existentiële bedreiging vormt voor zowel de wereldwijde ecosystemen als de menselijke beschaving, werken het WWF-NL en IUCN NL samen met duurzaamheidsexperts Metabolic om hulpmiddelen en methodieken te creëren voor overheden en bedrijven om hun specifieke impact te meten en doelen te stellen binnen de context van veilige planetaire limieten. Denk aan een koolstofbudget, maar dan voor elk gebied dat gevolgen heeft voor het milieu, van oceaanverzuring tot ozonafarming tot ontbossing. Alle enorme hoeveelheden gegevens die al over deze kwesties zijn verzameld door afzonderlijke organisaties worden geïntegreerd in één systeem dat elk gebied beoordeelt en de manieren waarop ze elkaar kruisen.

“Er is een dringende behoefte bij organisaties en overheden om hun impact ten opzichte van grotere planetaire grenzen en systematische kantelpunten te kunnen meten,” zei Eva Gladek, oprichter van Metabolic.

“Het vaststellen van een belangrijke baseline om binnen de ecologische grenzen van onze planeet te opereren, is slechts de eerste stap. Nu ontwikkelen we een schaalbare aanpak voor bedrijven,” zei WWF One Planet Thinking projectleider Jorien Hoogen.

Op dit moment is er een pilot One Planet Thinking met de Belgische producent van plantaardige  voedingsmiddelen en dranken, Alpro, die ervoor heeft gekozen een pionier te zijn op het gebied van duurzaamheid door deel te nemen aan een programma dat de biodiversiteitsvoetafdruk en op context gebaseerde waterdoelstellingen van het bedrijf meet.

De voetafdruk van biodiversiteit is gebaseerd op de GLOBIO-database, die de lokale impact van drukfactoren meet in termen van de aanwezigheid van soorten en het aantal individuen per soort. De op context gebaseerde waterdoelen meten de consumptie van een organisatie ten opzichte van duurzame niveaus voor watervoorraden binnen een bepaald bekken. De aanpak zou bijvoorbeeld Alpro in staat stellen om te begrijpen hoeveel water veilig kan worden gebruikt om amandelvelden in Spanje te voeden, en het bedrijf te wijzen op meer duurzame alternatieven voor de toeleveringsketen als deze beschikbaar zijn.

Het werk bouwt voort op het One Planet Approaches-rapport van 2017, in samenwerking met het Federal Office for the Environment (FOEN) van de Zwitserse overheid, waarin Metabolic meer dan zestig verschillende benaderingen in kaart heeft gebracht om de reductie van menselijke impact binnen planetaire capaciteit te sturen.

Om Earth Overshoot Day tot het verleden te laten behoren en de wereldwijde catastrofe af te wenden, hebben regeringen en bedrijven dringend behoefte aan een begrotingskader om hun gebruik van de planetaire hulpbronnen af te zetten tegen het maximaal mogelijke binnen veilige globale grenzen.