Om verduurzaming van het bedrijfsleven te laten slagen is een andere mind-set nodig. Bedrijven moeten niet enkel vanuit winstoptimalisatie duurzaam ondernemen, maar veel eerder vanuit het zoeken naar gedeelde belangen tussen betrokkenen. Hierdoor ontstaat meer bereidheid voor samenwerking. Dit stelde prof. dr. André Nijhof in zijn oratie ‘Mogen we hoopvol zijn bij duurzaam ondernemen?’ waarmee hij op 8 juli officieel zijn ambt als hoogleraar aan Nyenrode Business Universiteit aanvaardde.
Noodzaak voor verandering
Op 8 juli accepteerde prof. dr. André Nijhof in het openbaar de Leerstoel Sustainable Business & Stewardship aan Nyenrode Business Universiteit. In zijn oratie benadrukte Nijhof dat het, ondanks diverse positieve voorbeelden, verduurzamen van het bedrijfsleven wereldwijd traag verloopt. Toch is Nijhof hoopvol voor de toekomst, mits bedrijven gaan beseffen dat het vanuit een andere mind-set ingestoken moet worden: “Veel bedrijven verduurzamen hun bedrijfsvoering met winstoptimalisatie als uitgangspunt. Echter de realiteit leert ons dat duurzaamheid niet in alle gevallen geld oplevert, waardoor verduurzaming stagneert.”
Stewardship als strategische oriëntatie
In zijn oratie pleitte Nijhof er dan ook voor dat bedrijven in plaats van winstoptimalisatie, het behartigen van belangen van betrokken personen centraal gaan zetten. Het voordeel hiervan is dat zodra mensen de perceptie krijgen dat ze hulp krijgen bij het oplossen van hun problemen of het verwezenlijken van hun idealen, de bereidheid om samen te werken en creatief te zoeken naar innovatieve financieringsmodellen toeneemt. Nijhof: “Bij Nyenrode gebruiken wij vaak de term ‘stewardship’ of vrij vertaald verbondenheid. Dit benadrukt dat het bedrijfsleven en de maatschappij op allerlei manieren met elkaar verbonden zijn. En deze verbondenheid blijkt de juiste basis om op een hoopvolle wijze invulling te geven aan duurzaam ondernemen.”
Voorwaarden
Wat is er nodig om deze verandering van mind-set in gang te zetten? “De basis voor duurzaam ondernemen vanuit een stewardship-oriëntatie is de erkenning van de wederzijdse afhankelijkheid”, benadrukte Nijhof. De tweede voorwaarde voor een stewardship-benadering is een vaststaand commitment om voor een select aantal issues verbetering na te streven. De derde noodzakelijke voorwaarde voor een stewardship oriëntatie is kwetsbaarheid. Dit heeft niet alleen betrekking op het eerlijk aangeven in hoeverre het inmiddels gelukt is om het doel te bereiken, maar ook aangeven voor welke issues wel of nog niet een commitment afgegeven kan worden.”
Markt
Niet alleen bij bedrijven ligt een verantwoordelijkheid, maar ook in de markt zijn transformaties nodig die duurzaamheid stimuleren. Nijhof voegde hieraan toe: “Het is van belang om markten te creëren waarin duurzaam gedrag wordt beloond. Ook de introductie van onafhankelijke rankings en keurmerken veranderen de werking van een markt. Waar eerst een financieel jaarverslag volstond is via de aparte milieu- en sociale verslagen inmiddels een geïntegreerd duurzaamheidsverslag de norm geworden bij grotere bedrijven.”
Leerstoel
De komende jaren wil Nijhof vanuit de leerstoel Sustainable Business & Stewardship verder invulling geven aan deze thematiek door middel van onderzoek en onderwijs. “Zodra bedrijven zich gaan onderscheiden met vaststaand commitment, het tonen van kwetsbaarheid en de erkenning dat elk bedrijf verbonden is met de maatschappij, is het ook mogelijk om aan markttransformaties te werken, waarmee duurzaam ondernemen de norm wordt. Dat stemt hoopvol.”
Preuvenement
De oratie is uitgesproken tijdens het ‘Preuvenement Innovatief Duurzaam Ondernemen’, een evenement georganiseerd op het landgoed van Nyenrode Business Universiteit met ruim 400 deelnemers, waarbij duurzame initiatieven in interactieve workshops werden besproken en gedeeld. Lees de gehele oratie hierterug.