“Wij hadden eerder een adviesgroep die zich bezig hield met milieumanagement. Wij gaven bijvoorbeeld advies over de invoering van een milieuzorgsysteem waarbij systematisch rekening wordt gehouden met onder andere energiebesparing en afvalrecycling. Eind jaren negentig merkten wij dat veel bedrijven dit soort zaken inmiddels redelijk op orde hadden. De vraag kreeg een ander karakter, duurzaam ondernemen kwam opzetten. Daarbij gaat het ook nog steeds om milieuvriendelijker
produceren en werken, maar ook om vragen hoe een bedrijf met zijn medewerkers omgaat en of een bedrijf eerlijk zaken doet.”

Kenniscentrum

DHV heeft een website opgezet die als neutraal kenniscentrum fungeert, www.duurzaam-ondernemen.nl. Er staat nieuws op over duurzaam ondernemen, evenementen worden aangekondigd
en er zijn achtergrondstukken te vinden. “We sturen wekelijks een digitale nieuwsbrief naar ongeveer
2000 mensen. Deze nieuwsbrief is gekoppeld aan de website. De lezers bestaan uit journalisten, bedrijven, NGO’s, intermediaire organisaties, Kamerleden… Een vrij diverse groep dus.

We werken samen met de kenniscentra MVO Nederland en Vlaanderen en nemen nieuws van elkaar over. Het doel van de nieuwsbrief en de website is om kennis uit te wisselen en om het onderwerp op de agenda te zetten en te houden. We merken dat de nieuwsbrief goed wordt gelezen. Er zijn zelfs
een keer Kamervragen gesteld naar aanleiding van een artikel. Verder draagt de nieuwsbrief bij aan de bekendheid van het thema. Er staan goede voorbeelden in waardoor andere bedrijven ook worden geprikkeld aandacht aan duurzaamheid te besteden.”

Het archief van de berichten op de website laat de ontwikkeling zien die duurzaam ondernemen de afgelopen jaren in Nederland heeft doorgemaakt. “In het begin hadden bedrijven vooral een behoefte aan een ‘foto’ van hun organisatie. Waar staan ze en wat doen ze in zaken als personeelsbeleid, ethiek,
milieu, mensenrechten, etc. Op basis daarvan formuleerden bedrijven ambities. Het waren vooral banken en grote beursgenoteerde ondernemingen die dit als eerste oppakten. Zij kregen vragen van aandeelhouders waarom zij naast hun financiële jaarverslag geen duurzaamheidverslag hadden.
Deze vragen waren aanleiding voor de top van de onderneming om over duurzaam ondernemen na te gaan denken. Want om een duurzaamheidverslag te kunnen schrijven, moet je natuurlijk wel iets te melden hebben.”

Identiteit en reputatie

Van der Molen merkt dat bedrijven verschillende redenen hebben om duurzaam te ondernemen. “Soms komt het voort uit de identiteit van een organisatie. Er zijn bedrijven die vanuit hun eigen bedrijfsfilosofie vinden dat zij verantwoord met hun omgeving moeten omgaan. Maar bij het merendeel
van de bedrijven wordt het in eerste instantie gedreven door externe druk. Zij doen het voor hun reputatie. De laatste jaren merken wij dat er een belangrijke stimulans komt van de overheid. In het inkoopbeleid van de overheid gaan duurzame goederen voor. De overheid is een grote inkoper en dus passen veel bedrijven hun producten aan de eisen van de overheid aan. Zij willen niet op voorhand buiten de boot vallen. Overigens zijn er ook steeds meer commerciële inkopers die eisen op het gebied van duurzaamheid stellen. SNS Reaal is daar een voorbeeld van.”

“Duurzaam ondernemen gaat steeds meer richting een ketenbenadering. Bedrijven verlangen dat hun leveranciers ook op een duurzame manier produceren. Je ziet dat bijvoorbeeld in de kledingsector. Producenten of leveranciers willen niet dat de stoffen uit lage-lonen-landen komen of door kinderen zijn
gemaakt.”

Rol financiële sector

Van der Molen voorspelt voor de komende jaren een aantal ontwikkelingen rond duurzaam ondernemen. “De overheid vergelijkt bedrijven met elkaar; in hoeverre zijn zij transparant
als het over zaken gaat als diversiteit in het personeelsbestand, eerlijk en ethisch zakendoen of hun bijdrage aan een beter milieu? Dit kan bedrijven er toe aanzetten duurzamer te ondernemen. Ook verwacht ik dat de financiële sector een rol kan spelen in het stimuleren van bedrijven om verantwoord
te ondernemen. Je ziet nu al dat sommige banken bij kredietverlening hierover vragen stellen. Verder merken wij dat maatschappelijk verantwoord ondernemen steeds meer onder het algemeen management valt en niet meer als apart beleid wordt opgesteld.”

Uit: Nieuwsbrief SMK, nr. 50 (augustus 2006).