Landbouwminister Brinkhorst zou alle agrarische bedrijven die aan normen van duurzaamheid voldoen, een vaste aftrekpost willen bieden. Voor de jaren 2001 tot en met 2004 is hiervoor 106 mln uitgetrokken, op een totaal steunbedrag van 277 mln ter bevordering van de biologische methode. De bedoeling was om voor het afgelopen jaar een aftrekpost toe te kennen van 15.000. Voor dit jaar zou 22.500 op de belastbare winst in mindering mogen worden gebracht. Maar Brussel wijst een dergelijke algemene belastingfaciliteit voor bioboeren af.

De EU-autoriteiten kunnen alleen instemmen met een fiscale tegemoetkoming als een ondernemer te maken krijgt met hogere lasten en lagere opbrengsten als gevolg van omschakeling op de biologische werkwijze. De duurzame ondernemingsaftrek heeft echter een generiek karakter en voorziet niet in een individuele benadering.

De te verwachten negatieve beslissing van Brussel ervaren de bioboeren als een grote domper. ‘Een jaarlijks terugkerende aftrekpost zou collega’s uit de gangbare landbouw over de streep kunnen trekken’, meent secretaris Hans Donkers van de Vereniging Biologische Varkenshouders.

Tegelijk hebben de EU-autoriteiten een streep gehaald door een garantieregeling voor veehouders die voor de biomethode kiezen. Zij zouden schadeloos worden gesteld als de markt voor biovlees tegenvalt. Brussel ziet dit evenwel als een ontoelaatbare afwenteling van ondernemersrisico op de overheid.

In plaats van dit vangnet is Brinkhorst bereid een investeringspremie te verstrekken op voorwaarde dat boeren voor twee jaar verzekerd zijn van de vleesafzet. Daarmee wil de minister voorkomen dat subsidiëring leidt tot overproductie. Volgens boerenbestuurder Donkers was de sector beter af geweest met een garantieregeling. ‘Veehouders die de overstap maken, nemen grote risico’s. De investeringen zijn niet terug te verdienen als het mis gaat en de boer op de oude methode moet terugvallen. Dan moet hij alle lasten in een keer afboeken. Regulering van deze markt is daarom gewenst.’

De biologische methode vereist aanpassing van de stallen. De dieren krijgen drie keer zoveel ruimte, met een uitloop naar buiten. Tegelijk worden roosters vervangen door stro. Volgens de agrarische belangenorganisatie LTO Nederland belopen de investeringen per bedrijf 300.000 à 500.000, met uitschieters tot 1 mln.

De investeringspremie, die in Brussel wel genade vindt, heeft volgens Donkers weinig te bieden voor diegenen die eerder al zijn overgestapt en daarbij alle risico’s voor lief hebben genomen. Alleen de nieuwe lichting is met de regeling geholpen. In een eerste steunronde is 4 mln te verdelen onder 12 à 15 boeren. De inschrijving hierop staat open van 11 december tot 31 januari. De bijdrage bedraagt 30% van de investering met een maximum van euro 250.000.

Anders dan de biologische veehouders is LTO tevreden met een premiestelsel boven een garantieregeling. ‘De premie is niet los te zien van de toezegging van slachterij Dumeco en supermarkt Albert Heijn om het vlees af te nemen. Dit biedt een reële mogelijkheid tot uitbreiding van de biologische sector’, aldus LTO. Ook Platform Biologica, waarin veehouders, slachters en winkelbedrijven samenwerken, reageert positief. ‘Boeren krijgen een afzet- en prijsgarantie, naast een subsidie op de investering. Dat kan de aarzeling wegnemen.’ LTO ziet met name kansen voor scharrelvarkenshouders. Deze groep voldoet al deels aan de eisen van de biologische sector. Wel dienen zij nog op biovoer over te schakelen.