“Robuuste, gestandaardiseerde rapportage is de meest effectieve manier voor duurzaamheidsteams om greenwashing-risico’s te minimaliseren en stakeholders vertrouwen kunnen geven.”
Transparantie rondom duurzaamheid is niet alleen wenselijk, maar noodzakelijk. Rapportagerichtlijnen zoals de Europese Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), de European Sustainability Reporting Standards (ESRS) en het Global Reporting Initiative (GRI) helpen duurzaamheidsmanagers om betrouwbare ESG-rapportages te creëren die hun organisatie beschermen tegen greenwashing – het overdrijven of misleiden over duurzaamheidsclaims.
De voordelen van ESG-rapportages
Door de verschillende rapportagerichtlijnen te omarmen, kunnen bedrijven niet alleen voldoen aan wet- en regelgeving. Ze kunnen ook:
- Voldoen aan de eisen van investeerders en klanten voor betrouwbare informatie
- Reputatierisico’s verminderen en vertrouwen wekken bij stakeholders
- Grote hoeveelheden duurzaamheidsdata managen en stroomlijnen
- Interne waarde creëren en hun sector benchmarken
Wat is greenwashing?
Greenwashing is het geven van een verkeerd of misleidend beeld over de milieu-impact of voordelen van een product, dienst of bedrijf. Ongefundeerde of overdreven claims over duurzaamheid, waardoor consumenten denken dat iets groener is dan het werkelijk is. Denk aan vage milieubeleidsclaims zonder bewijs, CO2-reductie via compensaties zonder concreet plan, of duurzaamheidslabels zonder erkende certificering. Greenwashing ondermijnt het consumentenvertrouwen, schaadt échte duurzame producten en remt klimaatvooruitgang.
Onlangs is wet- en regelgeving ingevoerd die evidence-based claims verplicht en misleidende milieu-advertenties verbiedt. Het doel: meer transparantie en consumentenbescherming in de groene transitie (1)(2).
De wereldwijde status van greenwashing
Greenwashing blijft een wereldwijd probleem, waar steeds strenger op wordt toegezien vanuit verschillende sectoren. Recente data tonen aan hardnekkig deze misleiding is – en ook steeds complexer wordt. Het laat zien dat transparantie en bewijsbare duurzaamheidsclaims steeds belangrijker wordt, nu stakeholders zich meer bewust worden van dit probleem.
Dit zijn drie belangrijke statistieken over de huidige stand van zaken:
- In 2025 steeg het aantal banken en financiële instellingen met greenwashing-risico met 19% ten opzichte van vorig jaar. In totaal zijn 294 bedrijven geidentificeerd, wat laat zien dat het toezicht op deze sector toeneemt (3).
- Een wereldwijde consumentenenquête toont aan dat 91% van de consumenten denkt dat tenminste sommige merken aan greenwashing doen, een teken hoe wijdverbreid het wantrouwen is in milieuclaims door bedrijven (2).
- Tussen juni 2023 en juni 2024 daalde het aantal greenwashing-zaken wereldwijd met 12% – voor het eerst in zes jaar. Tegelijkertijd nam de ernst van high-impact gevallen nam met 30% toe. Een teken dat er meer serieuze schendingen zijn van de anti-greenwashing wet-en regelgeving (2).
Deze cijfers laten zien dat er meer bewustwording rondom greenwashing is, maar ook dat toezichthouders, consumenten en bedrijven met steeds meer uitdagingen te maken hebben in het terugdringen ervan.
Wat je kunt doen om greenwashing te vermijden
Duidelijke, consistente en zinvolle rapportages
Focus je op belangrijke en zinvolle ESG-onderwerpen die aansluiten bij bedrijfsimpact en de zorgen van stakeholders. Hiermee verminder je het risico op oppervlakkige claims. Double Materiality reporting – verplicht onder CSRD en overgenomen door GRI – zorgt ervoor dat organisaties rapporteren over zowel risico’s voor het bedrijf én de milieu- en sociale impact ervan.
Betrek stakeholders voor vertrouwen en relevantie
Ga actief de dialoog aan met stakeholders zodat rapportages legitieme zorgen weerspiegelen, échte transparant zijn en een aanknopingspunten bieden voor de validatie van duurzaamheidsclaims.
Zorg voor data-integriteit en externe rapportages
Als je gebruik maakt van een goede data-governance en onafhankelijke verificatie, vergroot dit de nauwkeurigheid van ESG-rapportages. Zo’n externe audit vermindert de mogelijkheid om ongefundeerde claims te maken en vergroot het vertrouwen bij toezichthouders en investeerders (1).
Hoe de verschillende rapportagerichtlijnen transparantie garanderen
Transparantie is de basis voor betrouwbare ESG-rapportage. De verschillende rapportagerichtlijnen draagt hier elk op de een unieke manier bij. De Europese CSRD met ESRS verplichten strenge rapportage-eisen aan grote bedrijven die in of met de EU handelen. Dit zorgt voor consistente en vergelijkbare en transparante duurzaamheidsrapportages (4).
Naast deze verplichte richtlijnen zijn er vrijwillige, zoals de GRI. Deze bieden een wereldwijde, inclusieve aanpak die stakeholder engagement stimuleert en een uitgebreide impact rapportage die verder gaat dan de minimumeisen (5). De standaarden van de Sustainability Accounting Standards Board (SASB), onderdeel van de International Sustainability Standards Board (ISBB), richt zich op financieel materiële ESG-factoren per sector. Hiermee kunnen beursgenoteerde bedrijven relevante rapportages bieden voor inesteerders (6).
Task Force on Climate-related Financial Disclosures (TCFD) richt zich specifiek op klimaat-governance, risico’s en scenario-analyse – de basis voor veel klimaatrapportages wereldwijd. Een richtlijn zoals CDP vult dit aan met focus op milieu, zoals CO2, water en bosrisico’s. Samen vormen ze een geïntegreerd ecosysteem – verplicht en vrijwillig, breed en specifiek – dat duurzaamheidsmanagers strategisch kunnen inzetten voor échte transparantie en greenwashing-preventie (7).
Double Materiality als strategische lens
Double Materiality – een kernprincipe in CSRD, ESRS, GRI en steeds vaker voor ISSB- vraagt bedrijven te rapporteren over hoe duurzaamheidsfactoren de financiële positie raken én hoe de bedrijfsvoering samenleving en milieu beïnvloeden.
Deze dubbele bril dwingt tot bredere rapportage voorbij pure financiën, biedt stakeholders gezochte transparantie en voorkomt selectieve misleiding. Het geeft teams strategische inzichten voor systeemrisico’s en innovatie bij duurzaamheidsuitdagingen.
Hoe richtlijnen kunnen helpen met governance, assurance en openbaarmaking
Transparantie rondom duurzaamheid hangt niet alleen af van de inhoud van de standaarden, maar ook van de kwaliteit van governance, data en openheid. Rapportagerichtlijnen dwingen organisaties om sterke interne controles te implementeren en cross-functioneel verantwoordelijkheid te dragen voor kloppende duurzaamheidsdata.
Onafhankelijke controle via audits of onafhankelijke verificatie wordt steeds vaker aangeraden of zelfs verplicht, wat duurzaamheidsclaims betrouwbaarder maakt en beter te verifiëren door stakeholders. Goede standaarden vragen ook om ‘balanced disclosure’- wat organisaties verplicht stelt om zowel positieve voorgang als de uitdagingen te melden. En zo selectieve rapportage te voorkomen, waardoor greenwashing op de loer ligt.
Deze mechanismen zorgen ervoor dat ESG rapportages betrouwbaarder worden en dat misleidende claims niet alleen lastiger te maken zijn, maar ook riskanter worden (1).
Innovatie en weerbaarheid stimuleren
Rapportagerichtlijnen bieden meer dan transparantie in duurzaamheid en het tegengaan van greenwashing. Ze blijken ook strategische groei en innovatie te stimuleren. Duurzaamheidsmanager die deze richtlijnen gebruiken, hebben ook de kans om:
- Operational Excellence te stimuleren doordat efficiency-kansen en ESG-risico’s spotten met de data die zijn verzamelen
- Meer vertrouwen en betrokkenheid te creëren bij klanten, investeerders, toezichthouders en medewerkers via geloofwaardige en transparante communicatie.
- Toegang te krijgen tot duurzame financieringsmogelijkheden, zoals green bonds en speciale duurzaamheidsleningen, doordat zij voldoen aan de rapportage-eisen van investeerders
- Innovatie in producten, diensten en modellen te stimuleren die passen met bij duurzaamheidsdoelen en waarde voor stakeholders.
- Bedrijven toekomstbestendig te maken door voor te sorteren op veranderende wet-en regelgeving en een positie als duurzaamheidsleider te claimen
Rapportagerichtlijnen helpen bij meer dan het voldoen aan wet- en regelgeving – het kunnen ook strategische instrumenten zijn om duurzame waarde te creëren en greenwashingrisico’s te verminderen in een steeds transparantere wereld.
Praktische stappen voor duurzaamheidsmanagers
- Voer robuuste materiality assessments uit met brede stakeholderingang.
- Integreer rapportageverplichtingen in de governance en dagelijkse operatie zodat data kloppen.
- Gebruik de overeenkomsten tussen de richtlijnen (CSRD, ESRS, GRI, ISSB) om rapportage-workflows te stroomlijnen.
Het belang van communicatie
Greenwashing gaat niet alleen over het overdrijven van je duurzaamheidsinitiativen. Het gaat ook over hoe je over deze inactieven communiceert. Vage of misleidende berichten over milieu-initiatieven kunnen de verkeerde indruk wekken en het vertrouwen schaden. Bijvoorbeeld door kleine groene activiteiten te benadrukken terwijl grote negatieve impact worden verzwegen, of door onduidelijke termen zoals ‘eco-vriendelijk’ te gebruiken zonder bewijs.
Duurzaamheidsmanagers kunnen duurzaamheid verankeren in de bedrijfsvoering door rekening te houden met risico’s en kansen van duurzaamheid. En door innovatie van écht duurzame producen of diensten te stimuleren. Door transparante doelen te stellen en regelmatig voortgang te meten laat je echte impact zien in plaats van loze beloften. Het stimuleren een cultuur van continue verbetering helpt ook om bedrijven als koploper in de groene transitie te positioneren en reputatierisico te verkleinen.
Opkomende trends tegen greenwashing
- Nieuwe biodiversiteitsnormen (GRI 101) en verbeterde klimaatrapportage brengen meer verfijning en sociale dimensies.
- Geavanceerde digitale taxonomieën en geïntegreerde platforms verhogen data-nauwkeurigheid en toegankelijkheid.
Defne Yurddas, Nexio Projects
Referenties
(1) European Central Bank (2025) Corporate disclosure rules and their effectiveness in limiting greenwashing, [online], Beschikbaar via: https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/scpops/ecb~ae799b1df9.op370en.pdf
(2) European Commission (2025) Green claims. [online] Beschikbaar via: https://environment.ec.europa.eu/topics/circular-economy/green-claims_en [Geraadpleegd 5 nov. 2025].
(3) European Banking Authority (2024) Progress Report on Greenwashing Risks in the Financial Sector. [online] Beschikbaar via: https://www.eba.europa.eu/sites/default/files/document_library/Publications/Reports/2023/1055934/EBA%20progress%20report%20on%20greewnwashing.pdf [Geraadpleegd 5 nov. 2025].
(4) Greenomy (2023) CSRD/EU Taxonomy: Fight Greenwashing with Transparency, [online], Beschikbaar via: https://www.greenomy.io/blog/eu-taxonomy-csrd-transparency-to-fight-greenwashing
(5) EcoActive Tech (2024) Greenwashing vs. Genuine Impact: How to Ensure Transparency in ESG Reporting, [online], Beschikbaar via: [https://ecoactivetech.com/greenwashing-vs-genuine-impact-how-to-ensure-transparency-in-esg-reporting/](https://ecoactivetech.com
