Uit een nieuwe analyse van het met US$ 90 biljoen ondersteunde FAIRR-investeerdersnetwerk blijkt dat veel mondiale voedingsbedrijven (waaronder Ahold Delhaize), ondanks de zakelijke kansen die plantaardige eiwitten bieden, niet effectief voldoen aan de consumentenvraag. Dit beperkt de groei van de categorie en verzwakt de veerkracht van voedselvoorzieningsketens door een te grote afhankelijkheid van dierlijke eiwitten. Het rapport ‘Feeding Change: Building a Resilient Food System Through Protein Diversification’ bevat de resultaten van het tweede jaar van een investeerdersengagement met 20 van ’s werelds grootste voedingsretailers en -producenten*, ondersteund door 73 investeerders met een gezamenlijk vermogen van US$ 11,5 biljoen.
Investeerders roepen bedrijven op om hun eiwitbronnen te diversifiëren om de groeiende risico’s in de toeleveringsketen en de transitie aan te pakken en groeikansen te grijpen. Daarnaast willen ze de voedingsinname en gezondheid van consumenten verbeteren.
De onbenutte kans van voeding
Consumententrends wijzen op een verschuiving naar fitness, welzijn en het gebruik van GLP-1-medicijnen voor gewichtsverlies. Hoewel minstens 70% van de bedrijven gezondheid en welzijn als een van de meest materiële kwesties voor hun bedrijf beschouwt, beschikt slechts 30% van de bedrijven over voedingsexpertise op directieniveau. 25% van de bedrijven heeft daarentegen geen specifieke gezondheidsstrategie.
De vraag naar verse, onbewerkte voedingsmiddelen neemt toe en de aandacht voor ultrabewerkte voedingsmiddelen (UPF) neemt toe. 88% van de wereldwijde voedingsrichtlijnen moedigt een grotere inname van plantaardige voedingsmiddelen aan, waaronder groenten, peulvruchten, noten en volkoren granen, om het risico op voedingsgerelateerde ziekten te verminderen. De laatste aanbevelingen van de EAT Lancet Commission schatten dat deze verschuiving jaarlijks tot 15 miljoen vroegtijdige sterfgevallen zou kunnen voorkomen. Desondanks hebben slechts 3 van de 8 merkfabrikanten het afgelopen jaar een plantaardig, onbewerkt product op de markt gebracht, met een voorkeur voor meer bewerkte alternatieven voor dierlijke producten.
Door zich te richten op plantaardige eiwitten die aansluiten bij de voorkeuren van de consument, overtrof Carrefour in 2024 zijn doelstelling van € 500 miljoen aan plantaardige omzet – oorspronkelijk vastgesteld voor 2026 – en verhoogde het zijn doelstelling naar € 650 miljoen. In 2025 verruimde Ahold Delhaize de reikwijdte van zijn doelstelling voor al zijn Europese retailers om in 2030 50% van de omzet uit plantaardige eiwitten te halen.
Bovendien erkent 75% nog niet het duurzaamheids- en voedingspotentieel van de vervanging van dierlijke ingrediënten door plantaardige alternatieven. Slechts één bedrijf, Nestlé, heeft tot nu toe de mogelijkheden voor emissiereductie gekwantificeerd.
Dana Wilson, Manager Research & Engagements – Protein Diversification bij FAIRR: “Consumenten zoeken in 2025 naar betaalbaarheid, goede smaak en gezondheid, maar voedingsmiddelenbedrijven investeren te weinig in productinnovatie om aan de verwachtingen van de consument te voldoen. Door klanten te laten kiezen voor voedzame en duurzame plantaardige eiwitten, kunnen proactieve bedrijven een aanzienlijke groeikans voor de markt benutten en een veerkrachtiger productportfolio opbouwen.”
Sophie Kamphuis, Sr. Advisor Responsible Investment bij MN: “De bevindingen wijzen op een aanzienlijke kloof in de markt op het snijvlak van volwaardige voeding, eiwitrijke voeding en een dieet met minder vlees. Daarnaast hebben we dit jaar ook een aantal schokken gezien in de toeleveringsketens van dierlijke eiwitten, als gevolg van veranderende weerpatronen, macro-economische omstandigheden en zoönotische ziekten. Diversificatie naar plantaardige eiwitten is een belangrijke strategie om de veerkracht te vergroten en klimaatdoelen te halen, en om in te spelen op een groeiende markt.”
Plantaardige productlanceringen kunnen beter
Slechts 25% van de bedrijven die aan het onderzoek meededen, heeft hun consumentenbestand ondervraagd om hun voorkeuren beter te begrijpen. Dit heeft geleid tot een scheve verhouding tussen productlanceringen en de marktvraag. Twee bedrijven gaven aan dat sommige van de plantaardige vleesproducten die het afgelopen jaar op de markt zijn gebracht, al uit het assortiment zijn gehaald vanwege de lage verkoopcijfers.
Toegang tot en betaalbaarheid van plantaardige producten blijven eveneens belangrijke belemmeringen voor de acceptatie van plantaardige eiwitten door consumenten. Slechts 60% van de bedrijven gaf echter aan te werken aan verbetering van beide factoren. Woolworths heeft veganistische en vegetarische filters toegevoegd aan zijn online productzoekmachine en Tesco heeft alledaagse artikelen in zijn Express-winkels vervangen door goedkopere opties, waaronder plantaardige productlijnen.
Het rapport benadrukt ook de ontevredenheid van consumenten over de smaak en textuur van plantaardige eiwitten als een belemmering voor de acceptatie. Slechts 40% van de bedrijven die aan het onderzoek meededen, besteedde echter middelen aan het vergroten van productinnovatie – waaronder onderzoek en ontwikkeling, partnerschappen en durfkapitaalinvesteringen – vergeleken met 45% in 2024.
Transitierisico’s door veranderende consumentenvoorkeuren ondermijnen de veerkracht van de toeleveringsketen
Slechts 40% van de bedrijven heeft het transitierisico ingeschat van het niet reageren op veranderende consumentenvoorkeuren voor plantaardige producten en de impact van fysieke klimaatrisico’s op hun toeleveringsketens voor de veehouderij.
Diversificatie naar plantaardige producten kan helpen de risico’s in de toeleveringsketen te beperken. Zo was er dit jaar een uitbraak van vogelgriep, waardoor de Amerikaanse eierprijzen bijna verdubbelden, terwijl droogte, rentetarieven en voerkosten ervoor zorgden dat de Amerikaanse rundveestapels daalden tot het laagste niveau sinds 1973, met aanzienlijke financiële gevolgen voor de sector.
Bijna alle bedrijven negeren de gevolgen van eiwitdiversificatie voor de toeleveringsketen.
Danone is het enige bedrijf dat zijn werknemers omschoolt om de transitie naar duurzamere en gezondere diëten te ondersteunen, door het fabriekspersoneel in Villecomtal-sur-Arros te ondersteunen bij de productie van havermelk, aangezien de fabriek is afgestapt van de productie van yoghurtproducten.
Opgenomen bedrijven in het onderzoek
Retailers (12) = Amazon, Ahold Delhaize, Carrefour, Coles Group, Costco, Kroger, Loblaw Co. Ltd, Sainsbury’s, Target Corp., Tesco, Walmart, Woolworths Group
Producenten (8) = Conagra Brands, Danone, General Mills, Kraft Heinz, Mondelez Int., Nestle, The Hershey Co, Unilever
