Toen de EU in 2024 eindelijk instemde met de baanbrekende Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD), werd deze geprezen als een doorbraak voor de verantwoordingsplicht van bedrijven. Maar amper een jaar later wordt de wet alweer uitgehold voordat deze überhaupt van kracht wordt. Een belangrijke drijvende kracht achter deze ommezwaai is een machtig bedrijf met veel geld en een bekend draaiboek: SOMO’s onderzoek onthult hoe ’s werelds grootste particuliere oliemaatschappij ExxonMobil’s een trans-Atlantische lobbycampagne opzette, dreigde miljarden aan investeringen in te houden, beleidsmakers intensief lobbyde en bondgenoten mobiliseerde om de CSDDD te dwarsbomen.

Belangrijkste bevindingen

  • Hoewel ExxonMobil zich de afgelopen maanden herhaaldelijk in interviews met de media heeft verzet tegen de EU-richtlijn inzake zorgvuldigheid inzake maatschappelijk verantwoord ondernemen (CSDDD), toont dit onderzoek aan dat de Amerikaanse olie- en gasgigant sinds eind 2023 een drijvende kracht is achter de afschaffing van de CSDDD.
  • Uit documenten van ExxonMobil die met SOMO zijn gedeeld, blijkt dat het bedrijf al in september 2024 lobbyde bij EU-regeringen om de CSDDD af te schaffen of ernstig te verzwakken – ruim voordat de Commissie aankondigde dat het een Omnibusvoorstel zou ontwikkelen dat de wetgeving zou uithollen.
  • De intensieve lobbycampagne van ExxonMobil lijkt te hebben gewerkt: drie van de vier prioriteiten van de oliegigant om de CSDDD af te zwakken, kwamen terecht in het Omnibusvoorstel van de Europese Commissie, evenals in de standpunten van de Raad en de rapporteur van het Europees Parlement, Jörgen Warborn. ExxonMobil-CEO Darren Woods lobbyde begin 2025 met succes bij de Amerikaanse president Trump om de handelsbesprekingen tussen de VS en de EU te gebruiken om de CSDDD aan te vallen tijdens bijeenkomsten in Mar-A-Lago en het Witte Huis. De handelsovereenkomst tussen de VS en de EU van augustus 2025 bevat een toezegging inzake ten minste drie prioriteiten van ExxonMobil voor de CSDDD.
  • ExxonMobil heeft herhaaldelijk druk uitgeoefend op de EU door te dreigen geen enkel deel van zijn investeringspakket van 20 miljard dollar in de EU te besteden als de CSDDD niet zou worden ingetrokken of herzien.
  • ExxonMobil besprak het Omnibus-voorstel en de CSDDD in ten minste 25 bijeenkomsten met de Europese Commissie en het Parlement tussen januari 2024 en juli 2025, waarmee het het meest actieve bedrijf op dit gebied is. Het bedrijf heeft ook denktanks en media-evenementen gesponsord, die hetzelfde anti-CSDDD-narratief hebben gepromoot als het bedrijf.

Lees de engelstalige longread over het onderzoek

Bron: SOMO