Op 8 juli ondertekenden de ministeries van Klimaat en Groene Groei (KGG) en Infrastructuur en Waterstaat (IenW), samen met de Provincie Limburg, een Joint Letter of Intent (JLoI) met AnQore. De volgende stap is het uitwerken van de intenties voor de bouw van een nieuwe verbrandingsinstallatie tot een bindende maatwerkafspraak. Door deze nieuwe installatie kan AnQore zijn uitstoot jaarlijks met 365 kton CO₂ eq (68%) verminderen in 2029. Daarbovenop heeft het project ook aanvullende positieve effecten op milieu- en leefomgevingsaspecten, zoals vermindering van stikstof (50%), gebruik van aardgas (25%) én watergebruik (17%). Met deze maatwerkafspraak wordt deze investering 11 jaar in de tijd naar voren gehaald.

Getekend

Sophie Hermans, minister Klimaat en Groene Groei: “Vandaag heeft het kabinet met chemiebedrijf AnQore afspraken gemaakt over de bouw van een nieuwe verbrandingsinstallatie. Met dit soort maatwerkafspraken maken we onze industrie schoon, sterk en concurrerend. Ook zorgt de nieuwe installatie voor minder verbruik van aardgas en water. Zo maken we onze industrie klaar voor de toekomst! afspraak. Dit soort stappen maken het verschil. Voor het klimaat én voor de industrie van morgen.”

Staatssecretaris Thierry Aartsen, Openbaar Vervoer en Milieu: “Goed om te zien dat een toonaangevend bedrijf als AnQore vooruit denkt, investeert in innovatie en haar impact op het milieu wil verminderen. Met deze stap werkt het bedrijf niet alleen aan een toekomstbestendige productie, maar versterkt het ook zijn concurrentiepositie en draagt het bij aan groei en werkgelegenheid in de regio. Bovendien levert dit initiatief een positieve bijdrage aan de leefomgeving. De overheid kan dit soort initiatieven alleen maar toejuichen. Samenwerking met het bedrijfsleven is cruciaal om slimme, haalbare en betaalbare oplossingen te realiseren waar mens en milieu van profiteren.”

AnQore levert een cruciale bouwsteen voor aantal bekende eindproducten

AnQore is een Nederlandse onderneming met ongeveer 200 werknemers. Het bedrijf is één van de 2 producenten in Europa van acrylonitril. Met acrylonitril maken klanten producten zoals operatiehandschoenen, legoblokjes en koolstofvezels. Koolstofvezels worden weer gebruikt in windmolenwieken en vliegtuigen.

Voor de strategische autonomie van Nederland is het belangrijk dat dit soort kritieke grondstoffen dichtbij huis worden gemaakt, maar wél op een duurzame manier.

Sterk geïntegreerd binnen cluster Chemelot

AnQore maakt deel uit van het industriecluster Chemelot, een netwerk van onderling verbonden bedrijven. Binnen zo’n cluster zijn bedrijven vaak afhankelijk van elkaars reststromen.  Zo levert AnQore stoom aan omliggende bedrijven, terwijl het zelf ammoniak van OCI gebruikt als grondstof in zijn eigen productieproces.

365 kton CO₂-reductie door lachgasproject

In 2020 was AnQore’s emissie ongeveer 540 kton CO₂ (eq.). Grotendeels door de uitstoot van lachgas. Lachgas is een zeer sterk broeikasgas dat wordt uitgedrukt in CO₂ equivalenten (CO₂ eq.). De kern van het maatwerktraject met AnQore is de realisatie van één specifiek lachgasproject: de bouw van een nieuwe verbrandingsinstallatie. Deze moet vanaf 2029 leiden tot een jaarlijkse emissiereductie van 365 kton CO₂ eq. Dat is 101 kton meer dan wat AnQore zou moeten reduceren om de Nederlandse CO₂-heffing voor te blijven. Daarnaast heeft het positieve effecten op meerdere milieu- en leefomgevingsaspecten. De nieuwe ketel draagt namelijk ook bij aan o.a. de vermindering van uitstoot NOx en de vermindering van waterverbruik.

Lachgas onder EU ETS brengen

Een belangrijk onderdeel van JLoI is de inzet van het Rijk om de lachgasemissies van AnQore onder Europese emissiehandelssysteem (EU ETS) te laten vallen. Lachgas als gevolg van acrylonitril productie valt momenteel niet onder dit systeem. Als dit verandert, ontvangt AnQore voor zijn lachgas-uitstoot EU ETS-emissierechten. Bij substantiële verduurzaming houdt het bedrijf rechten over. Dit draagt dan significant bij aan de noodzakelijke financiering van deze nieuwe ketel. In de JLoI staat dat de Staat zich hier actief voor in zal spannen, daarvoor zijn al gesprekken met de Europese Commissie gevoerd.

Daarnaast is ook financiële steun vanuit het Rijk onderdeel van de afspraken. Hiervoor wordt maximaal €46 miljoen vrijgemaakt uit het klimaatfonds. De bouw van de installatie vergt een investering van ruim €120 miljoen. Vanwege het ontbreken van een zogenaamd ‘green premium’ is de investering niet rendabel zonder overheidssteun. Gezien de grote CO2-emmissiereductie blijft de prijs per vermeden ton CO₂ relatief laag: slechts €11 per ton t.o.v. de maximale subsidie.

Stappen richting bindende maatwerkafspraken

De reactie van de Europese Commissie op het verzoek om lachgas onder te brengen onder EU ETS wordt na de zomer verwacht. Dat besluit is mede cruciaal voor AnQore om een definitief investeringsbesluit te nemen en de financiering rond te krijgen. Streven is uiterlijk dit jaar tot bindende maatwerkafspraak te komen.

“Deze intentieverklaring is een belangrijke erkenning op weg naar een concreet project voor de versnelde reductie van aanzienlijke hoeveelheden CO₂. Samen met het ministerie en de provincie bouwen we verder aan een oplossing die van essentieel belang is voor zowel het klimaat als de industrie”, aldus CEO Sjoerd Zuidema.

Gedeputeerde Stephan Satijn: “Dit is een belangrijke stap naar het versneld verduurzamen van Chemelot. Cruciaal voor het behoud van deze basisindustrie die van nationaal belang is. Voor onze economie èn voor het beschikbaar houden van de vele producten die op Chemelot worden gemaakt en die we dagelijks gebruiken.”

Lachgas als Zeer Zorgwekkende Stof

In april dit jaar is in Brussel besloten dat lachgas in de toekomst de classificatie van Zeer Zorgwekkende Stof (ZZS) krijgt. Dit betekent dat de ZZS wet- en regelgeving ook voor lachgas zal gaan gelden. Dit kan gevolgen hebben voor dit maatwerktraject. Want financiële steun wordt enkel toegestaan als de uitstoot van een ZZS ‘bovenwettelijk’ wordt verminderd.

De Adviescommissie Maatwerkafspraken geeft aan dat de maatwerkafspraak in deze JLoI sowieso leidt tot versnelde reductie van lachgas. De commissie benadrukt dat richting de bindende afspraken het daarnaast belangrijk is om een “best effort” inschatting te maken welke lachgasreductie vanuit ZZS-beleid verplicht wordt. Juist omdat dit gevolgen kan hebben voor de toegestane financiële steun. De ZZS-classificatie maakt echter ook heel zichtbaar, dat de reductie van lachgas niet alleen belangrijk is voor een versnelde reductie van broeikasgassen, maar óók belangrijk is voor de verbetering van de leefomgeving.

Bron: Verduurzaming Industrie