Doelstelling van de Routekaart is 30% energiebesparing in 2020 ten opzichte van 2005, met een vooruitblik naar 50% energiebesparing in 2030. De Routekaart is onderdeel van de Meerjaren Afspraken Energie-Efficiëntie (MJA3) waaraan ook andere Nederlandse sectoren zich verbinden. Minister Verhagen zegt in een reactie op het rapport: “Ik ben blij met de ambitie en concrete inzet van de MVO-sector en wil MVO in die ambitie steunen via het Topsectorenbeleid voor de Agrofood en de Chemie. Bovendien kan MVO ondersteuning verwachten van de interdepartementale programmadirectie Biobased Economy.”

De route naar energiebesparing binnen de MVO-sector verloopt langs twee hoofdwegen: de eerste is de stapsgewijze optimalisering van processen (duurzame bedrijfsvoering) en de tweede is de ontwikkeling van radicaal nieuwe processen en producten uit de hernieuwbare MVO-grondstoffen: plantaardige en dierlijke vetten en oliën (‘biobased economy’).

Naar een duurzame bedrijfsvoering

Een belangrijk aspect van duurzame bedrijfsvoering leidend tot energiebesparing en efficiëntie binnen de sector, is opleiding. Frans Claassen, directeur Productschap MVO: “Efficiënter werken vraagt om draagvlak bij de werkgevers en om gedragsverandering bij de werknemers.”

Om dit te helpen realiseren is de cursus ‘De Energiebewuste Operator’ ontwikkeld voor proces-operators op de werkvloer. Operators gaan aan de slag met het verbeteren van het productieproces, ontwikkelen verbetervoorstellen en werken deze uit in een business case. Hiermee kunnen zij het hogere management overtuigen van de noodzaak van deze maatregelen.

“Ook door de introductie van geavanceerde meet- en kwaliteitssystemen en procesoptimalisatie kan de sector energie besparen”, zegt André de Meulder, partner bij Atos Consulting. In de Routekaart wordt beschreven hoe het proces geoptimaliseerd kan worden door middel van innovatieve scheidingstechnologie met behulp van membranen. De Routekaart vermeldt welke membranen het meest geschikt zijn voor het proces en welke milieuwinst opleveren. Ook wordt er in beschreven dat energiebesparing kan worden bereikt door het verbeteren van het waterbeheer in de fabrieken. Het productschap ontwikkelt een benchmark die inzicht biedt in het waterverbruik en in de verschillende mogelijkheden om water te besparen en gelijktijdig aan efficiëntie te winnen en energie te besparen. Uit de Routekaart blijkt duidelijk dat duurzaamheid en winstgevendheid hand in hand kunnen gaan.

Naar een biobased economy

Via extra verwaarding van de verschillende grondstoffracties (de oliën en de melen) is bij de ontwikkeling van biobased producten verdere energiebesparing en efficiëntie in de sector te realiseren. De melen vinden hun weg naar de diervoederindustrie, de oliën naar o.a. de plastic-industrie. Kunststoffen en hulpstoffen gemaakt van plantaardige oliën hebben diverse unieke functionele eigenschappen, zoals flexibiliteit, hogere temperatuurbestendigheid en resistentie tegen de inwerking van chemicaliën. Zij zijn daarom een goede vervanging van producten op basis van aardolie. Een biobased productieroute verbruikt doorgaans 50 procent minder energie dan bestaande productieroutes die zijn gebaseerd op fossiele grondstoffen.

Claassen: “Naar verwachting gaat de markt voor nieuwe plastics in de komende jaren enorm groeien en onderzoek door Wageningen Universiteit heeft uitgewezen dat oliën en vetten ideaal zijn voor toepassing in de fijnchemie en plasticindustrie. Als fossiele grondstoffen vervangen worden door natuurlijke olie, levert dit naast energiebesparing bovendien milieuwinst op door aanzienlijke reductie van de uitstoot van CO2 en stikstofmonoxide”.

Samenwerkingsmogelijkheden

De Routekaart geeft inzicht in de mogelijkheden die de MVO-bedrijven individueel kunnen oppakken. Daarnaast wordt duidelijk welke samenwerkingsmogelijkheden kansrijk zijn. De bedrijven uit de sector zoeken zodoende niet alleen partners in de eigen omgeving maar ook in de chemie, de plasticindustrie, de diervoederindustrie en natuurlijk ook onder kennisinstellingen.

Bij de totstandkoming van de Routekaart is reeds samengewerkt met het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie en Agentschap NL. Ook voor de toekomst doet de MVO-sector een oproep aan de overheid om de samenwerking voort te zetten en gezamenlijk aan een energie-efficiënte, biobased toekomst te werken. “Want werken aan een biobased toekomst is keten-overstijgend en past uitstekend binnen het topsectorenbeleid”, aldus Claassen en De Meulder.