De groene Hummer, de H3H Hydrogen, komt eraan. ‘Alle Hummers moeten tussen nu en twee jaar op biobrandstof kunnen rijden’, zegt Dick Braakhekke, pr-director voor Hummer, Cadillac en Corvette. De Hummer mag dan symbool staan voor alles wat slecht is, maar het merk, en het grote General Motors erachter, doen heus hun best om die beeldvorming bij te sturen.

De groene gekte kent geen grenzen. Alles wordt bio. De meest vervuilende industrieën lopen het meest te koop met hun ‘schone’ initiatieven. Honda verbaasde al met een groene Formule 1-wagen, volgend jaar komt er een hybride versie van de Porsche Cayenne, en BMW telde tot de eigen verbazing al 123 ‘groene’ modellen. Het olieconcern BP installeerde ooit zonnepanelen op zijn benzinestations en adverteerde schaamteloos met de tekst ‘We can fill you up with sunshine’.

Dat was tegen het zere been van Greenpeace, dat er prompt een bokaal voor ‘de beste imitatie van een milieubeschermer’ voor uitreikte. ‘Van energiebedrijven ben ik in ieder geval niet zo onder de indruk’, zegt Eco Matser van Greenpeace. ‘Ze hebben allemaal plannen voor kolencentrales terwijl ze voor de bühne ook spaarlampen aanbieden. Het is veel “greenwashing” in plaats van serieuze vergroening.’

Hetzelfde laken een pak in de automobielindustrie. ‘ Renault heeft op dit moment grootse advertenties over het milieu. Maar achter de schermen zijn de fabrikanten in een Europese lobby hard bezig om alles te traineren op milieugebied. En de maatregelen die ze zelf hebben afgesproken om te komen tot een uitstoot van 130 gram CO2 per kilometer, zitten er niet in.’

Het groene imago van bedrijven en de groene feiten stemmen niet altijd overeen. Toyota heeft door het hybridemodel de ‘Prius’ een milieuvriendelijk imago. Uit onderzoek van de EU blijkt echter dat de uitstoot van Toyota’s gemiddeld ligt op 163 gram CO2 per kilometer. Daarmee moet Toyota zes andere autofabrikanten voor laten gaan, te beginnen met Fiat , Citroën en Renault.

Ronald Jeurissen, hoogleraar bedrijfsethiek aan Nijenrode, heeft de indruk dat veel bedrijven milieuactiviteiten in hun jaarverslag melden, maar dat er ‘niet altijd veel substantie’ achter zit. ‘Bedrijven willen zich in elk opzicht fraaier voordoen dan ze zijn. Dat geldt voor de financiële cijfers, en ook op het gebied van duurzaamheid.’ BP, met hun leus Beyond Petroleum, vindt hij een goed voorbeeld. ‘Ze verduurzamen, maar dat gaat heel erg over de eigen operatie. Over spaarlampen op het kantoor. Dat valt natuurlijk in het niet bij wat ze allemaal uit de bodem halen. Dat grenst aan misleiding.’

Misleidend noemde reclamewaakhond RCC ook de promotie van Daihatsu, die zijn modellen aanprees als ‘klimaatneutraal’. Het Belgische Electrabel viel hoon ten deel toen de dvd An Inconvenient Truth van Al Gore verspreidde. Het energiebedrijf voorkomt volgens Greenpeace dat België massaal overschakelt op groene energie door te investeren in goedkope ‘vuile’ energie.

Ook de hippe computerfabrikant Apple viel bij de milieubeschermers door de mand. De Mac’s – en later ook de iPhones – bungelden helemaal onderaan in een meting van de vorderingen die elektronicafabrikanten maken in milieubewust produceren. Terwijl bedrijven als Nokia , Dell en Siemens juist vooroplopen in milieubewust ondernemen. Greenpeace startte meteen een ‘Green my Apple’-campagne.

De schijnwerpers staan op de groene daadkracht van bedrijven. In Amerika startte de biologische yoghurtpionier Gary Hirshberg van StonyField Farm de website climatecounts.org. Daar wordt gepubliceerd in hoeverre bekende bedrijven bijdragen aan klimaatveranderingen. Canon , Nike, IBM en Unilever zijn de enige bedrijven die een zeven of hoger hebben gescoord.

Hoe schoon Nederlandse bedrijven zijn, is niet helemaal duidelijk. Vier op de tien werknemers gaven onlangs in onderzoek van vacaturesite Monsterboard aan dat hun bedrijf weinig tot geen milieumaatregelen neemt. Alleen Denemarken, Italië, Frankrijk en Duitsland scoren nog slechter. Daar staat tegenover dat Nederlandse bedrijven in 2006 een recordbedrag van euro 5 mrd hebben uitgegeven aan energiebesparing en duurzame energie. Meer dan een verdubbeling ten opzichte van het jaar daarvoor, aldus het onderzoek van energieagentschap SenterNovem.

In ieder geval zijn alle AEX-bedrijven met het milieu bezig, weet Gerard Keijzers, hoogleraar Sustainability and Business aan de Nyenrode-universiteit. ‘Shell, Albert Heijn en Heineken zijn kwetsbaar gebleken voor reputatieschade op dit vlak. Maar ook bedrijven die niet actief zijn op consumentenmarkten maken nu de kanteling naar duurzaamheid. En dat doen ze niet om dichter bij Onze Lieve Heer te komen, mocht iemand nog in sprookjes geloven. Het is gewoon business.’

Zonder vis geen vissticks
Bouwbedrijven die dat niet doen, zijn volgens hem namelijk over twee jaar gewoon failliet. Voor andere bedrijven dreigt een tekort aan grondstoffen. ‘Unilever ziet dat voor koffie, thee en vis. En zonder vis geen vissticks. Bedrijven als Philips en DSM weten dat hun groei niet hier in het Westen ligt, maar in de derde wereld. Philips heeft al tweehonderd “green flagship”-producten.’

De meeste bedrijven zijn volgens Keijzers al tien jaar hun productie aan het verduurzamen. De meest vooruitstrevende bedrijven doen dat in de hele keten. ‘Unilever werkt samen met de visserij en de groothandel, en de bouwsector met de chemie en de woningbouwcorporaties.’ Ze roepen dat meestal niet van de daken. Ze zijn er eerder wat terughoudend in. Dat is ook heel verstandig. Als je roept dat je groen bent en je bent het niet, komt dat terug als een boemerang. Met rente.’

Bij Hummer tillen ze daar niet zo zwaar aan. ‘Er zijn zuiniger auto’s’, geeft Braakhekke meteen toe. ‘Maar als die groene versies van de Hummer er zijn, zullen we het ook communiceren. Voor kritiek of hoon zijn wij niet bang. En ach, we moeten ook niet te krampachtig tegen ons imago vechten. Wie een Hummer koopt, doet dat om andere redenen dan om het milieu.’

Vergroening is niettemin dé megatrend in het bedrijfsleven, zegt trendwatcher Rob Creemers. Dat zal zo blijven, want er komt schaarste die pijn gaat doen. ‘Er kan nu al niets gebeuren of er komt een energietekort. De olieprijs is snel gestegen, die zal dit jaar al boven de 100 dollar uitkomen en verder doorstijgen naar 200 dollar per vat. Dan wordt het bedrijfsleven wel gedwongen andere manieren van energievoorziening te vinden.’

Energie wordt in zijn ogen het grote thema van de komende jaren. ‘Wat je nu ziet is vooral lipservice. Als minister Eurlings met een helikopter naar Maastricht vliegt omdat er een file staat, dan weet je dat de noodzaak nog niet wordt gevoeld. Wanneer minister Cramer haar maatregelen voor spaarlampen aankondigt, start mijn buurvrouw haar SUV om spaarlampen te halen. Dan weet je dat er geen gevoel van urgentie is.’

‘Bouwbedrijven die geen groene kanteling maken, zijn binnen twee jaar failliet’