Ondernemers willen vooruit. Steeds meer bedrijven zetten in op verduurzaming, investeren in schone technologie en zoeken actief naar manieren om bij te dragen aan een toekomstbestendig energiesysteem. Maar waar de ambitie groeit, stokt de uitvoering. Hoge kosten, trage procedures en zwalkend beleid zorgen voor terughoudendheid, juist op een moment dat tempo nodig is.
Nederland investeert miljarden in waterstof- en warmtenetwerken, cruciale bouwstenen voor de energietransitie. Toch blijven er structurele knelpunten bestaan: onduidelijke beleidskaders, lange terugverdientijden en het uitstellen van investeringen tot wetgeving, zoals de nieuwe Warmtewet, helder is. Dit remt niet alleen grote partijen, maar ook kleinere ondernemers die zich ingeklemd voelen tussen regeldruk en onvoorspelbaar beleid.
Tata Steel
De gevolgen worden pijnlijk zichtbaar bij Tata Steel. Het bedrijf, dat straks de grootste waterstofverbruiker van Nederland is en daarmee een aanjager van de waterstofeconomie, kondigde onlangs aan 1.800 voltijdbanen te schrappen. De reorganisatie komt mede voort uit de hoge kosten en complexiteit van verduurzaming. Als een koploper als Tata Steel afbouwt, is dat een verontrustend signaal. De maatwerkafspraken die naar verwachting in de voorjaarsnota zouden worden gepresenteerd maar zijn uitgesteld, zijn dan ook cruciaal: ze moeten duidelijkheid en perspectief bieden voor zowel Tata Steel als de bredere industrie. Of het nu gaat om warmte, waterstof of stroom: ze worstelen allemaal met dezelfde vraagstukken rond investeringszekerheid, ruimtelijke planning en regeldruk.
Fundamentele systeemverandering
De energietransitie is geen eenvoudige technologische upgrade, maar een fundamentele systeemverandering die ondernemerschap, durf en overheidssteun vereist. Slimmere productie, efficiënter transport en bewuster verbruik hebben directe impact, zeker voor kleine en middelgrote bedrijven. Maar zonder stabiel beleid, versnelling van procedures en financiële prikkels komt zelfs de beste innovatie niet van de grond.
Consistent beleid
Duurzame innovaties vergen grote langetermijninvesteringen, en die worden pas gedaan als ondernemers kunnen rekenen op consistent beleid en duidelijke doelen. Daarnaast moeten procedures eenvoudiger en sneller. Door vergunningen voor duurzame initiatieven te versnellen en regelwerk te beperken, ontstaat ruimte voor daadkracht. En tot slot: maak vergroening financieel haalbaar. Fiscale voordelen voor duurzame investeringen geven ondernemers het laatste zetje dat nodig is. Als de overheid echt werk wil maken van de energietransitie, begint dat bij vertrouwen. Vertrouwen in ondernemers die willen investeren, in projecten die het verschil maken en in beleid dat consistent en voorspelbaar is.
Stefan Starke, Boer & Croon
