De jaarlijkse Nationale Toekomstprijs kent drie categorieën: Bedrijven, Non-profit-instellingen, Personen. De jury beoordeelt de inzendingen op vier criteria: economische (o.a. werkgelegenheid), ecologische (duurzaamheid), maatschappelijke (sociale cohesie) en de inspirerende waarde. De prijs is een initiatief van de onafhankelijke stichting De Nationale Toekomstprijs.

Bedrijven
In de categorie Bedrijven ging De Nationale Toekomstprijs 2002 naar GreenCab B.V. in Utrecht. GreenCab is het eerste bedrijf in Europa dat uitsluitend elektrisch aangedreven auto’s gebruikt voor taxi- en pakketvervoer. Geluidoverlast en vervuilende uitlaatgassen zijn hiermee verleden tijd. GreenCab is begin 2002 van start gegaan.
De jury (onder voorzitterschap van Jan Terlouw, schrijver en D-66 prominent) ziet in GreenCab een voorbeeld voor de gehele bedrijfstak. Zij hoopt dat binnenkort in alle Nederlandse steden schone, elektrisch aangedreven taxi’s rijden. Onze binnensteden worden dan schoner.
Ook het project -Drijvende kassen’ van Vermeer Infrastructuur Ontwikkeling BV in Hoofddorp vindt de jury zeer inspirerend. Het concept behelst het meervoudig gebruik van ruimte zowel voor opslag van water als voor glastuinbouw. Doordat de schaarse ruimte intensief wordt gebruikt, blijft de ruimte elders opener. Er zijn nog andere voordelen: lagere kosten voor wateropslag; minder energieverbruik en nieuwe gebieden waar kassen kunnen worden gebouwd. De jury hoopt dat de eerste kas snel kan worden gebouwd en dat er vele mogen volgen. Dit originele project verdient een bijzondere vermelding.

Instellingen
Winnaar van De Nationale Toekomstprijs 2002 in de categorie Non-profit-instellingen is de Initiatiefgroep Duurzaamheidscentrum Lauwersoog. Aan, in en op de zeedijk, tussen een industrieterrein en het dorp Lauwersoog ontstaat een Duurzaamheidscentrum met huisvesting voor het Internationaal Waddenmuseum, een energie-informatiecentrum, een bezoekerscentrum Nationaal Park Lauwersmeer, een Natuurschool, een conferentieoord, horeca, een verkooppunt voor waddenproducten, regionale duurzaamheidsinitiatieven en een archeologisch informatiepunt. Het gebouw krijgt een opvallende, duurzame vormgeving; een duurzame energie-centrale zal energie opwekken voor het centrum en de omgeving. Naar het oordeel van de jury is dit een aantrekkelijk project, dat alle steun verdient. Een wijde omgeving zal van dit centrum kunnen profiteren. De samenwerking van alle participanten is voorbeeldig; samen sta je sterker. Veel sympathie ontmoette het project -Natuurlijk AOC Roermond’, ingezonden door het AOC Limburg. Docenten en studenten van het AOC hebben in 2000 een waterzuiveringsysteem met vijvers en tuin gerealiseerd. Water, afkomstig van een kassencomplex op het schoolterrein, wordt door het zuiveringsysteem geleid; het surplus wordt hergebruikt en/of teruggegeven aan de bodem. Bovendien werd in 2002 een muur opgemetseld met oude stenen, waarin een typische muurvegetatie kan groeien. De jury ziet in deze aanpak een voorbeeld voor andere onderwijsinstellingen. Immers, jong geleerd is oud gedaan. Met een bijzondere vermelding vestigt de jury de aandacht op dit inspirerende project.

Personen
De Nationale Toekomstprijs 2002 in de categorie Personen gaat naar mevrouw Emmy Kozel-van Voskuilen uit Den Haag. Haar idee komt voort uit ergernis over zwerfvuil. Zij ontwierp een leuk vormgegeven schoudertas, een -handsfree bag’, waarmee gekochte consumpties gemakkelijk kunnen worden meegedragen. Het afval (de lege flesjes, kartonnen doosjes en dergelijke) gaan ook weer in de -handsfree bag’ en kunnen dan in de eerstvolgende container worden gedeponeerd. Een simpele, sympathieke en doeltreffende oplossing voor in bos, aan zee en bij (pop)concerten. De kracht waarmee mevrouw Kozel haar -handsfree bag’ in de markt zet verdient zeer grote lof. Met een bijzonder vermelding wil de jury haar waardering tonen voor de inzending van de heer Toin Saris uit Liempde. Hij stelt een relatief eenvoudige modificatie voor van één-handel-mengkranen. Hierdoor is het mogelijk om de handel na gebruik automatisch te laten terugkeren in de koudwaterstand. Bij het veelvuldig gedachteloos openen van de kraan wordt dan steeds de koudwatertoevoer geopend. Het warmwatertoestel krijgt dan niet het overbodige signaal om te gaan verwarmen. Dit bespaart energie. Misschien is het mogelijk, de modificatie op bestaande kranen toe te passen met een eenvoudig doe-het-zelf-pakket. De jury adviseert om dit idee verder technisch uit te werken en de resultaten in te zenden voor De Nationale Toekomstprijs 2003.

Niet zomaar een prijs
Met de oproep -Goed idee? Hier ermee!’ wil de stichting De Nationale Toekomstprijs bedrijven, instellingen en personen stimuleren om naar buiten te treden met ideeën, plannen en projecten voor een duurzame toekomst. Het begrip -duurzaamheid’ kan dan concrete betekenis krijgen.
De winnaars van De Nationale Toekomstprijs krijgen een geldbedrag van Ã??12.500 en de Toekomsttroffee.. Voor de realisatie van hun ideeën kunnen zij bovendien een beroep doen op gratis consultancy-diensten van gerenommeerde Nederlandse bedrijven.