Recycling van plastics moet beter, schrijven acht multinationals aan Eurocommissaris Timmermans. Minder dan de helft plastic verpakkingen wordt gerecycled, waarvan een zeer klein deel tot nieuwe verpakkingen, dus de bedrijven hebben een punt. Maar zonder effectieve wetgeving is het aangekondigde actieplan van de multinationals een wassen neus. Helaas laten diverse voorbeelden zien dat bedrijven zich vooral verzetten tegen milieuwetgeving voor verpakkingen.

De ondernemingen pleiten voor betere inzamelsystemen. Ze stellen terecht dat de afvalinzameling per gemeente zoveel verschilt dat afval lastig te recyclen is. Toch kunnen bedrijven effectieve inzameling ook zelf organiseren. Recycling van frisdrankflessen gaat in Nederland al jaren goed, dankzij statiegeld. Ondanks dit succes heeft het bedrijfsleven altijd gelobbyd om statiegeld afgeschaft te krijgen.

De prijs van aardolie is zo laag, dat nieuwe plastics spotgoedkoop zijn. Het gebruik van gerecyclede of plantaardige plastics blijft hierdoor beperkt. De oplossing is simpel: voer een belasting in op aardolie als grondstof en gebruik de opbrengst om gerecyclede plastics te stimuleren. De Tweede Kamer vraagt al om onderzoek naar een belasting op plastics. Bedrijven zouden de beperkte kostenstijging die hiermee gepaard gaat dan ook moeten accepteren ten behoeve van hun eigen doelen voor recycling.

Tenslotte stellen de multinationals dat afvalbedrijven beter hun best moeten doen om verpakkingen te recyclen. Maar het probleem van niet-recyclebare verpakkingen ligt minstens zo vaak bij de bedrijven zelf. Wasmiddelflessen met een extra folie voor een mooi printje, combinaties van plastic en papier in één verpakking voor een duurzame look. Volgens de wet mogen verpakkingen omwille van verkoopcijfers minder duurzaam zijn, dan technisch mogelijk is. Typisch het resultaat van lobby van het bedrijfsleven.

Het is goed nieuws dat de multinationals recycling willen verbeteren. Maar als het ze echt menens is moet ook iets moet veranderen in de lobbyagenda’s van het verpakkend bedrijfsleven.

Jelmer Vierstra is programmaleider Circulaire Economie bij Natuur & Milieu

Deze opinie is geplaatst in Het Financieele Dagblad, 25-01-2021