Op 2 januari 1985 stapte ik het toenmalige Nederlands Normalisatie Instituut (NNI) in Delft binnen. Nu, veertig jaar later, kijk ik terug op een rijke loopbaan in de wereld van normalisatie en standaarden.

De eerste stappen

Onder leiding van Pim Bijl begon ik als secretaris milieu-onderwerpen. Mijn focus lag op normalisatie van milieumeetmethoden voor water en bodem – een actueel thema in die tijd van bodemverontreiniging en gifwijken. En het sloot aan bij mijn studie Analytische Chemie in Utrecht. De kennis die we ontwikkelden in de normcommissie Bodemkwaliteit werd later internationaal erkend: tien jaar lang mocht ik het secretariaat voeren van ISO/TC 190 “Soil Quality”.

Van papier naar digitaal

De essentie van ons werk is al die jaren hetzelfde gebleven: belanghebbenden samenbrengen om normen te ontwikkelen die bijdragen aan een beter functionerende maatschappij. Wat wel enorm veranderde waren onze hulpmiddelen: van papier en potlood naar laptops, van post en fax naar e-mail en SharePoint, van gedrukte normen naar digitale documenten en in de laatste jaren van de wereld overvliegen voor een vergadering naar online besprekingen via Zoom en Teams.

Mijlpalen en samenwerkingen

Door de jaren heen mocht ik aan tal van belangrijke projecten een bijdrage leveren, zoals:

  • De ontwikkeling van ISO 14001 voor milieumanagement en de ISO-normen voor milieu-auditing, samen met John Stans
  • Het initiatief voor ISO 19011 voor auditing met Annemarie de Jong; de eerste norm die de vakgebieden kwaliteits- en milieumanagement verbond
  • ISO Guide 72 met Richard de Grood, de eerste stap in afstemming van normen voor managementsystemen
  • Het Nederlandse initiatief om te komen tot de High Level Structure voor managementsysteemnormen met Henri Lopes Cardozo en Ron Waumans; iets wat wereldwijd heel veel gebruikers van normen heeft geholpen om hun managementsystemen te integreren
  • ISO 31000 (risicomanagement) met Edwin Martherus en Ed Mallens
  • ISO 19600 en ISO 37301 (compliance management) met Frank Schonewille en Leonie Van Der Voort
  • ISO 22301 (business continuity management) met Gert Kogenhop (Hon) MBCI en Michael Crooymans FBCI (Hon) F.ISRM
  • De nieuwe ISO 55000 en 55001 voor assetmanagement met Martin Kerr, Annemarie Kin, Hjalmar Boon, Dimitri Koenen en Ton Van Wingerden
  • De herziening van de HLS tot de Harmonized Structure met Nigel Croft, de bestendiging van deze basiseisen aan managementsystemen in ISO
  • En nu weer de herzieningen van ISO 9001 en ISO 14001

Al deze projecten werden mogelijk gemaakt door de inzet van actieve normcommissies en collega’s zoals Annemarie de Jong, René Gouwens, Ronald Spruit, Ariette de Vos, Julia van der Valk met ondersteuning van onder meer Eva Kosto en Marijke van Yperen. Ik kan niet genoeg benadrukken dat bovengenoemde projecten en resultaten de vruchten zijn van gezamenlijke inspanningen, vele uren van overleg en discussies nationaal en internationaal en noeste arbeid, vaak in de avond- en weekenduren.

Duurzaamheid en maatschappelijke impact

Ook bij veel duurzaamheidsprojecten mocht ik ondersteuning bieden, bijvoorbeeld:

ISO 26000 (MVO) en ISO 20400 (duurzaam inkopen) met Louise Bergenhenegouwen, Ingeborg Boon, Thamar Zijlstra, Hans Kröder, Gerard Oonk en Karin van IJsselmuide.
De ISO 59000-serie voor circulaire economie met Marc Balder, Nan van Oldenbeek, Merel Wagner en Hans Kroder.

Kennisdeling en ontwikkeling

NEN bood mij veel mogelijkheden naast het normontwikkelingswerk. Ik ontwikkelde en gaf trainingen, schreef mee aan praktijkgidsen over managementsystemen, auditing en MVO, en werkte mee aan tal van congressen en seminars. De samenwerking met Edmund Timm, Eva Kosto, Joyce Marijnissen, Jo Collins, Femke Werkman en Marijke Castel en vele anderen van de afdelingen trainingen, evenementen, communicatie en marketing was daarbij onmisbaar.

Nieuwe horizonten

Hoewel ik in juni 2024 met pensioen mocht, ben ik nog niet helemaal klaar met normalisatie. In een lagere versnelling werk ik bijvoorbeeld nog mee aan het WEGIZ-project voor elektronische gegevensuitwisseling in de zorg, als onderdeel van een geweldig team: Mirjam van der Gugten, Shirin Golyardi, Lysette Meuleman, Farah Belahcen, Maud Damme, Stephanie Jansen en Urlisa Kwidama.

Blik op de toekomst

Mijn ambitie blijft om de rol van managementsystemen en de normen daarvoor in maatschappelijke transities zoals verduurzaming, circulaire economie en klimaatadaptatie beter over het voetlicht te brengen. Want dat blijft de essentie van normalisatie: samen bijdragen aan een betere wereld om in te leven door praktisch toepasbare afspraken te maken. Bruggen bouwen in plaats van muren optrekken. Hard nodig in deze versnipperende wereld met gigantische globale uitdagingen.

Ik dank iedereen voor de vruchtbare samenwerking in de afgelopen jaren en hoop ook in 2025 nog mijn steentje bij te dragen aan een duurzame wereld door ontwikkeling en toepassing van normen.

Dick Hortensius, voormalig Senior Standardization Consultant Management Systems NEN