‘Je kunt niet in je eentje de hele zorgsector verduurzamen, maar het zou mooi zijn als geneesmiddelenbedrijven hun verantwoordelijkheid nemen voor hun deel in de keten. Je kan veel meer dan je denkt.’ Dat zei Cathy van Beek, kwartiermaker duurzame zorg en oud-bestuurder van Radboudumc, donderdag 13 juni bij de RocheTalk over duurzaamheid in de zorg. Van Beek is door het ministerie van VWS aangesteld om de Green Deal Duurzame Zorg uit te rollen en de beweging naar duurzame zorg te versnellen. De Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen is één van de ondertekenaars van de Green Deal.

Doorbreken cirkel

Van Beek: ‘De zorg probeert mensen beter te maken of kwaliteit van leven te bieden, terwijl hun ecologische voetafdruk een negatieve impact heeft op de omgeving en daarmee op de gezondheid van mensen. Het is onze verantwoordelijkheid om hier expliciet aandacht voor te hebben en deze vicieuze cirkel te doorbreken.’ De vier speerpunten binnen de Green Deal Duurzame Zorg zijn het terugdringen van CO2-uitstoot, een circulaire bedrijfsvoering, het voorkomen van medicijnen in oppervlaktewater en het streven naar een gezonde leefomgeving (healing environment).

Vergewisplicht

‘Ik gebruik zelf graag de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties als leidraad bij de verduurzaming. Het gaat immers om people, planetén profit. Daar hoort ook de productie van geneesmiddelen bij, ook al vindt die grotendeels buiten onze landsgrenzen plaats’, zegt Van Beek. ‘De verantwoordelijkheid voor de hele medicijnketen ligt wat mij betreft hier in Nederland. Ik vind dat je als bedrijf een vergewisplicht hebt; dat wil zeggen, weet waar je grondstoffen vandaan komen, ken de geschiedenis van je product. En zorg er bijvoorbeeld voor dat er niet ongefilterd afvalwater van antibioticaproductie wordt geloosd, want er wordt uit die rivier gedronken én er ontstaat antibiotica-resistentie.’

Veelkoppig monster

‘Natuurlijk is verduurzaming een veelkoppig monster, en soms word je er moedeloos en machteloos van waar te beginnen. Maar ik denk dat je dat monster juist moet omarmen. Kijk aan welke arm je van dat monster kan trekken en ga daarmee aan de slag. Laat je niet ontmoedigen dat je die andere armen niet tegelijk kan aangrijpen en beïnvloeden. Maar je kan anderzijds weer veel meer dan je op het eerste gezicht denkt, althans, als je wilt!’

Twee kanten

Van Beek ziet al een aantal mooie initiatieven in de geneesmiddelensector zoals van Roche en Boehringer Ingelheim; beide hebben in mei als bedrijf de Green Deal Duurzame Zorg ondertekend. ‘Maar de verandering moet wel van twee kanten komen: van de producent én de klant’, zegt Van Beek. ‘Als de klanten er niet om vragen, zal het lastig worden om veranderingen door te voeren. Dan word je als bedrijf een missionaris, en dat wil niemand.’

Rochetalk

Het tweede deel van de RocheTalk vertelde Wendy Maas, Health policy manager bij Roche Nederland, over de bijdrage van Roche Nederland aan de Green Deal. ‘Op mondiale schaal staat Roche al tien jaar lang op nummer 1 in de Dow Jones Sustainability Index in haar sector. Door ondertekening van de Green Deal Zorg 2.0, vullen we dat nu specifiek in met plannen en doelstellingen voor de Nederlandse markt. Daarbij zetten we vol in op Personalised Healthcare; de juiste zorg aan de juiste patiënt op het juiste moment op de juiste plaats’, zegt Maas. ‘Door betere predictieve modellen kan personalised healthcare onnodig geneesmiddelengebruik reduceren en ervaren patiënten minder onnodige bijwerkingen, waardoor onnodige vervolgbehandelingen en daarmee gepaard gaand afval niet langer plaats zullen vinden.’