Als voorbeeld haalt hij de recente discussie aan over het al dan niet stoppen van de activiteiten door Shell in Syrië. Op woensdag 21 september 2011 houdt hij zijn afscheidsrede ‘Groene politieke ruimten. Over publieke en private verantwoordelijkheden met betrekking tot duurzame ontwikkeling’ en gaat hij daarna met emeritaat. Omdat Glasbergen tegelijkertijd ook afscheid neemt als hoogleraar van de Universiteit Utrecht vindt de bijeenkomst plaats in het Akademiegebouw in Utrecht om 16.15 uur.
Ook private verantwoordelijkheid
In zijn rede pleit prof. dr. Glasbergen voor een nieuw sociaal contract tussen overheden, marktpartijen en maatschappelijke organisaties. Uitgangspunt daarbij is dat bedrijven en maatschappelijke organisaties niet alleen beperkte private belangen vertegenwoordigen, maar ook verantwoordelijk zijn voor het algemeen belang. Belangrijke besluiten met betrekking tot duurzame ontwikkeling worden volgens Glasbergen door deze drie partijen genomen. Deze nieuwe ‘groene politieke ruimten’ zijn te vinden in arrangementen voor burgerparticipatie, in arrangementen voor het gezamenlijk beheer van natuurlijke hulpbronnen van overheden en bedrijfsleven en in de vele mondiale partnerships waarin multinationals en grote milieu- en ontwikkelingsorganisaties samenwerken aan duurzame productketens. Hierdoor ontstaat een nieuwe politieke orde, waarin sturing van een duurzame ontwikkeling voor een belangrijk deel in en met de private sfeer gerealiseerd dient te worden.
Dat er nog veel onzekerheid bestaat over wat precies verantwoordelijkheden zijn van welke partij – overheid, bedrijven en maatschappelijke organisaties -, blijkt uit de recente discussie over Shell in Syrië: moet Shell haar activiteiten stilleggen of moet de politiek de beslissing nemen om Syrië te boycotten?
Na het afscheidscollege zal prof. dr. Paquita Pérez Salgado, decaan van de faculteit Natuurwetenschappen van de Open Universiteit, stilstaan bij het met emeritaat gaan van Pieter Glasbergen. Glasbergen is ook hoogleraar Milieukunde, in het bijzonder de sociaal-wetenschappelijke studie van milieubeleid in relatie met ruimtelijke ordening en waterbeheer, aan de faculteit Geowetenschappen van de Universiteit Utrecht.