Bedrijven die zich verheugen op versoepeling van Europese duurzaamheidswetgeving komen van een koude kermis thuis. Dit stelt Bart-Adriaan de Ruijter, advocaat-partner bij CMS en specialist op het gebied van ESG-litigation. De Europese omnibus, de ‘alles-in-één’ wetgeving die meerdere bestaande regels tegelijk aanpast of vereenvoudigt, kleedt de oorspronkelijke Green Deal uit. Strenge CSRD-verplichtingen voor bedrijven worden teruggedraaid. Toch blijven ondernemingen kwetsbaar voor klimaatrechtszaken.
De Omnibus-maatregelen leiden ertoe dat bedrijven minder urgentie voelen om te investeren in duurzaamheidsbeleid. Maar dat is volgens De Ruijter een gevaarlijke misrekening. “De wetgeving mag dan worden afgezwakt, maar maatschappelijke organisaties, activistische investeerders en de wetenschap blijven hun pijlen richten op bedrijven die niet serieus werk maken van ESG.” Volgens De Ruijter verandert alleen de juridische basis voor rechtszaken. Milieuorganisaties en activisten hebben geen nieuwe wettelijke kaders nodig om bedrijven voor de rechter te dagen. De algemene onrechtmatige daad-principes biedt nog steeds voldoende juridische basis. Rechters laten zich leiden door wetenschappelijke inzichten en maatschappelijke normen, ongeacht of er strikte ESG-wetgeving bestaat. Als er genoeg bewijs is dat een bedrijf schade veroorzaakt, kan het alsnog aansprakelijk worden gesteld.
De Ruijter pleit daarom voor een langetermijnstrategie bij bedrijven, ongeacht politieke verschuivingen. “Ga door met je ESG-ontwikkelingen en bereid je voor op toenemende maatschappelijke druk.” Bedrijven moeten hun hele waardeketen doorlichten op risico’s, transparant rapporteren over hun klimaatimpact, en concrete doelen stellen voor CO2-reductie. Als je een duurzame onderneming wilt bouwen en je waarde op lange termijn wilt behouden, kun je je niet verschuilen achter afgezwakte regelgeving. Klimaaturgentie verdwijnt niet. Investeringen in duurzaamheid zijn niet alleen juridisch verstandig, maar ook cruciaal voor langetermijnwaardecreatie. Bedrijven die ESG negeren, verliezen op termijn hun license to operate.
