Op vrijdag 5 september wordt in Den Haag het nieuwe boek ‘Transitioning towards a circular (healthcare) economy: Circular Economy principles, leadership, policy and decision-making feestelijk’ gepresenteerd bij Sociëteit De Witte. In het boek roepen auteurs Bart van Straten, Bruno Bruins en Tim Horeman op tot een fundamentele verduurzaming van de zorgsector – door circulariteit als leidend principe te hanteren.
De zorgsector staat wereldwijd voor een enorme opgave: het leveren van kwalitatieve zorg binnen de grenzen van onze planeet. In een tijd waarin geopolitieke spanningen oplopen, grondstoffen schaarser worden en afvalbergen groeien, presenteren auteurs Bart van Straten, Bruno Bruins en Tim Horeman na het eerder verschenen boek ‘Creating a Circular Healthcare Economy’, hun nieuwste boek: “Transitioning towards a Circular (Healthcare) Economy: Circular economy principles, leadership, policy and decision-making”.
In deze publicatie bouwen zij voort op het eerdere werk door de nieuwste inzichten te brengen over hoe de zorgsector kan bijdragen aan een gezondere planeet. Met dit keer de nadruk op leiderschap, beleid en technologische innovatie als middelen om afvalstromen niet alleen te verminderen, maar om te vormen tot waardevolle grondstoffen.
De zorg is wereldwijd verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van de CO₂-uitstoot, materiaalverbruik en afvalstromen. In het boek worden innovatieve strategieën gepresenteerd waarmee ziekenhuizen, beleidsmakers, de industrie en zorgprofessionals kunnen bijdragen aan een circulaire toekomst – van hergebruik van medische hulpmiddelen tot circulair inkoopbeleid en wetgeving. De maatschappij zal zich moeten voorbereiden op toenemende schaarste en daarmee, in toenemende mate, beperkte beschikbaarheid van materialen en producten. Duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen zal hier in de komende jaren in toenemende mate een essentiële rol in gaan spelen.
Eurocommissaris Wopke Hoekstra (Klimaat en Schone Groei) en staatssecretaris duurzame zorg (thans Minister van Economische Zaken) Vincent Karremans leverden een wezenlijke inhoudelijke bijdrage aan de publicatie. Hun betrokkenheid benadrukt het belang van circulair denken op zowel nationaal als Europees niveau.
“Met dit boek willen we niet alleen inzicht geven, maar ook een brede beweging op gang brengen richting structurele verduurzaming. De tijd van vrijblijvendheid is voorbij.” – Bart van Straten, mede-auteur
Geopolitiek en schaarste
Een belangrijk thema in de publicatie is de geopolitiek van grondstoffen. Onze afhankelijkheid van schaarse grondstoffen en zeldzame aardmetalen, kobalt, lithium en andere kritieke materialen leidt wereldwijd tot geopolitieke spanningen en economische kwetsbaarheid. Territoriale claims en voorbeelden uit Congo, Oekraïne, Groenland en Soedan tonen hoe grondstoffenwinning vaak gepaard gaat met conflict, kinderarbeid of politieke instabiliteit. Tegelijkertijd belanden waardevolle materialen na gebruik in de verbrandingsoven, terwijl recycling en hergebruik technisch allang mogelijk zijn. Onze consumptiemaatschappij, zoals in de zorg, versterkt dit probleem doordat waardevolle materialen vaak eindigen in de verbrandingsoven in plaats van in recycling.
Technologie, onderwijs en leiderschap
De auteurs pleiten voor radicale transparantie en een systeemaanpak:
- Beleidsmakers moeten recycling en hergebruik financieel aantrekkelijk maken.
- Ziekenhuizen kunnen duurzaamheid en ketentransparantie opnemen als knock-outcriterium in aanbestedingen.
- De industrie moet producten duurzaam en circulair ontwerpen.
- Technische universiteiten spelen een sleutelrol in de ontwikkeling en implementatie van circulaire technologie.
Oproep tot actie
De boodschap is duidelijk: door afval als grondstof te benutten, kan de zorg bijdragen aan oplossingen voor mondiale vraagstukken zoals klimaatverandering, geopolitieke afhankelijkheid en grondstoffen schaarste. Transitioning towards a Circular (Healthcare) Economy is een kruistocht voor een gezonde planeet, minder afhankelijkheid en een toekomst waarin zorg niet alleen voor mensen, maar ook voor onze Aarde zorgt.
Over de auteurs
- Bart van Straten is expert circulaire economie in de zorg, wetenschapper, ondernemer en auteur van Creating a Circular Healthcare Economy (TU Delft, 2023).
- Bruno Bruins was Minister voor Medische Zorg en Sport en is momenteel actief in duurzaamheidsinitiatieven binnen de zorg.
- Tim Horeman is associate professor aan de TU Delft en gespecialiseerd in medische technologie en duurzame innovatie.
Het boek is beschikbaar als paperback en kan gratis worden gedownload via TU Open Publishing: https://books.
