Ruim dertig senior leiders uit het Nederlandse energie-ecosysteem zijn op 5 augustus in Amsterdam bijeengekomen op uitnodiging van Tata Consultancy Services (TCS) en Autodesk. De aanleiding: de urgente economische dreiging van de toenemende congestie op het Nederlandse elektriciteitsnet. De unanieme conclusie van de rondetafelbijeenkomst was dat versnelde, sectoroverstijgende samenwerking, gedreven door digitalisering, de enige weg vooruit is. Om de daad bij het woord te voegen, is afgesproken dat dit de eerste wordt in een reeks terugkerende bijeenkomsten om voortgang te bewaken en gezamenlijke oplossingen te versnellen.
De urgentie wordt gevoeld in het hele land. In de Brainport-regio bijvoorbeeld, het hart van de Nederlandse innovatie, moeten hightech-maakbedrijven de elektrificatie van hun productielijnen uitstellen. In de haven van Amsterdam staan datacenters en logistieke dienstverleners op een wachtlijst voor een aansluiting. Dit zijn geen incidenten, maar symptomen van een landelijk probleem dat de groei en de duurzaamheidsambities van Nederland direct ondermijnt.
De bijeenkomst bracht een diverse groep stakeholders samen, waaronder vertegenwoordigers van netbeheerders (transmissie- en distributie- systeembeheerders), ingenieurs- en bouwbedrijven, grootverbruikers zoals havens en spoorwegen, en technologiepartners. De centrale vraag was hoe de energietransitie kan worden versneld door het potentieel van digitalisering in grote kapitaalprojecten te ontsluiten.
“De uitdagingen van de energietransitie zijn te complex voor één organisatie om alleen op te lossen,” aldus Josu Devasia, Country Head van TCS Nederland. “Het is dan ook essentieel om leiders uit de hele keten – van netbeheerders tot grootverbruikers en technologiepartners – samen te brengen. Digitalisering biedt de instrumenten, maar het is de menselijke samenwerking die het potentieel ervan zal ontsluiten. Deze bijeenkomst is het startpunt van een gezamenlijke beweging om de economische en duurzame toekomst van Nederland veilig te stellen.”
Tijdens de discussies werd de urgentie van het probleem benadrukt. Netcongestie is geen abstract, technisch vraagstuk meer, maar een economische realiteit die leidt tot miljarden aan misgelopen investeringen, vertragingen in de verduurzaming van de industrie en een groeiend verlies van vertrouwen in het realiseren van nationale ambities.
Deelnemers waren het erover eens dat de oplossing ligt in het bouwen van een ‘digital-first’ raamwerk voor kapitaalprojecten, het omarmen van datagedreven besluitvorming en het adopteren van open industriestandaarden om een ‘gouden draad’ van data door de levenscyclus van assets te creëren. Een van de meest besproken technologische oplossingen was de inzet van een Digital Twin voor het elektriciteitsnet. Dit is een virtuele, real-time kopie van de fysieke infrastructuur, die continu wordt gevoed met data. Met zo’n digitale tweeling kunnen netbeheerders de impact van nieuwe aansluitingen (zoals zonneparken of nieuwe fabrieken) eerst virtueel testen en de energiestromen proactief optimaliseren om congestie te voorkomen. Dit maakt het mogelijk om het bestaande net veel efficiënter te benutten en investeringen gerichter te plannen, wat essentieel is om de energietransitie te versnellen.
Edith Nordmann, voorzitter van de Netherlands India Chamber of Commerce and Trade, stelde het scherp: “Energienetcongestie is geen technisch detail; het is een economische realiteit die de ruggengraat van de Nederlandse economie raakt. We hebben geen gebrek aan ambitie of investeringen, maar aan schaalbare, betrouwbare energie-infrastructuur. De enige manier om van deze patstelling naar groei te bewegen, is door samen te handelen. We moeten data net zo serieus nemen als kabels en de juridische en beleidskaders creëren die echte samenwerking mogelijk maken. Dit is een moment van noodzaak, maar ook van kansen.”
Het initiatief van TCS en Autodesk staat daarmee niet los van het overheidsbeleid; het vormt juist een praktische aanvulling op het Landelijk Actieprogramma Netcongestie. Terwijl de overheid de strategische kaders en doelstellingen bepaalt, creëert deze rondetafel een essentiële feedbackloop vanuit de praktijk. De inzichten die hier worden opgedaan over werkbare datastandaarden, de juridische haken en ogen van gezamenlijke investeringsmodellen en de reële implementatie van technologieën als Digital Twins, zijn van onschatbare waarde om het beleid wendbaarder en effectiever te maken. Het doel is een continue dialoog tussen de publieke en private sector, zodat ambitie en uitvoering naadloos op elkaar aansluiten en de energietransitie daadwerkelijk versnelt.
De toezegging om op regelmatige basis bijeen te komen, markeert de overgang van een eenmalig gesprek naar een duurzaam platform voor actie. Het doel is om een community te bouwen die gezamenlijk de voortgang monitort, best practices deelt en barrières voor de digitale transformatie van de energiesector wegneemt. Zo willen de betrokken partijen de beweging van stilstand naar groei – van ‘gridlock to growth’ – gezamenlijk leiden.
Bron: TCS