De stijgende kosten van bouwmaterialen en de energieprijzen die de pan uitrijzen laten hun sporen na in alle sectoren, ook in de bouwsector. Tegelijkertijd heeft de Nederlandse bouwbranche met diverse grote uitdagingen te kampen. Het kabinet will dat er in 2030 geen woningen meer zijn met energielabel D, E en F (dat zijn er momenteel nog 1,5 miljoen). Verder is in het Klimaatakkoord afgesproken dat in 2050 7 miljoen woningen en 1 miljoen gebouwen van het aardgas af moeten zijn. En daar bovenop stuurt het kabinet in de strijd tegen de woningnood aan op de bouw van ruim 900 duizend nieuwe woningen tot en met 2030.

Voor al deze bouw- en verbouwinitiatieven zijn onder andere veel bakstenen nodig. Bijna iedereen weet wel dat bakstenen in een oven worden gebakken en dat je daarvoor uiteraard ook veel energie nodig hebt. Een baksteen bestaat uit natuurlijke, vaak recyclebare grondstoffen en de productie is bijna afvalvrij, maar er wordt wel CO2 uitgestoten. Bij Vandersanden doen we er alles aan om het energieverbruik te optimaliseren, bijvoorbeeld door restwarmte van het bakken te gebruiken om de stenen te drogen. Maar niet alleen daarom willen we de CO2 uitstoot minimaliseren. Bovenal willen we ons steentje bijdragen aan een duurzaam heden en een duurzame toekomst.

De baksteen op dieet

Gaat de baksteen dan binnenkort met winterslaap vanwege de energiecrisis? Zover willen we niet gaan: het bakstenen tijdperk laten we (nog) niet achter ons, maar de steen gaat wel met dieet. Wij zijn namelijk al jaren bezig met een slanke baksteen. Momenteel zijn gevels vaak nog bedekt met een laag van 10 cm gevelsteen, maar die tijd ligt binnenkort achter ons. Wij gaan de baksteen ‘dematerialiseren’ en evolueren deze naar een baksteen van 7 cm, die exact dezelfde goede eigenschappen heeft. En bovendien heb je er 20 tot 25 procent minder grondstoffen voor nodig en dus ook minder energie. Beter nog: de steen is zo’n 10 procent goedkoper. We produceren de slanke steen al, en gaan de productie op korte termijn uitbreiden naar al onze fabrieken.

De vermageringskuur stopt daar niet

En we hebben meer innovaties. We zijn enkele jaren geleden al gestart met het maken van baksteenstrips van 1,8 cm. Je kan die strips verkrijgen door volle bakstenen te verzagen tot strips, maar Vandersanden was in 2017 de eerste baksteenfabrikant die overschakelde naar de productie van ECO-baksteenstrips, die direct worden gevormd in mallen van 1,8 cm. En dat is goed voor 70 procent minder grondstoffengebruik en 50 procent minder energieverbruik in vergelijking met traditionele gevelstenen. Door het gebruik van smallere stenen en/of baksteenstrips heb je meer ruimte voor isolatie in je muren.

Het terugbrengen van materiaalgebruik voeren we door over de hele breedte van onze business en ook de straatsteen gaat op dieet. Voor ons hele productgamma dat geproduceerd wordt bij onze productiesite in Kessel, België, zal 6 cm de nieuwe standaard zijn in plaats van 6,7 cm. Dat is een afslanking van meer dan 10 procent. We kijken ook constant naar manieren om nog meer te dematerialiseren, bijvoorbeeld door het gebruik van geperforeerde straatstenen. Daarmee gaat een volumeafname van wel 40 procent gepaard. Deze stenen hebben een hoge waterdoorlaatbaarheid en zijn bij de aanleg lichter in gebruik. Ze zijn vooral geschikt voor parkeerplaatsen, tuinen en opritten.

Dematerialisering leidt tot het gebruik van minder materiaal waarmee we niet alleen energie en grondstoffen besparen, maar het lichte gewicht vertaalt zich ook in duurzamer transport.

Together to zero

Het is duidelijk dat de bouwsector in het algemeen en de baksteensector specifiek, enorm zal veranderen. De slankere baksteen is slechts een van de vele evoluties in de bouwsector.

Bij Vandersanden denken we niet in jaren, maar in generaties. Daarom zitten we in de driver’s seat bij de verduurzaming in de baksteensector, met één duidelijk doel: CO2-neutraal zijn in 2050. We spreken hierbij zelfs niet van een ambitie, maar van een belofte. Together to Zero – we zullen deze belofte waarmaken.

We kunnen deze vergaande verduurzaming van de baksteensector echter niet alléén voor elkaar krijgen. En dat willen we ook niet. Recent lanceerden we ons Together to Zero-duurzaamheidsprogramma, waarin we uitreiken naar onze stakeholders om samen de uitdaging aan te gaan om in de toekomst volledig CO2-vrij te opereren en te produceren. Vanuit onze filosofie ‘Het mooiste maak je samen’, willen wij iedereen binnen onze industrie de kans geven om zich bij deze beweging aan te sluiten.

Om in 2050 CO2- neutraal te zijn hebben we acht domeinen gedefinieerd die helpen bij het bereiken van deze doelstelling: dematerialisatie, water management, laag energieverbruik op productielocaties, smart automation, fossielvrije mobiliteit, circulaire materialen & toepassingen, hernieuwbare energie plus CO2-arme en CO2-negatieve producten. Binnen deze acht domeinen is er al heel wat gerealiseerd. We gebruiken bijvoorbeeld energiezuinige baksteenovens, zetten de restwarmte van het bakken ook weer in om de stenen te drogen, zijn uitgerust met ruim 35000 zonnepanelen en beschikken sinds kort zelfs over een eigen windmolen. Daar blijft het niet bij: ons wagenpark (inclusief heftrucks) wordt volledig geëlektrificeerd, we zetten in op een retourservice van houten pallets en gebruiken alleen nog verpakkingsmaterialen die voor minstens 30 procent uit recyclaat bestaan. Dat doen we niet alleen: we werken samen met gemeenten in de toepassing van klimaatadaptieve oplossingen en voor de dematerialisatie van de baksteen bundelen we onze krachten met concullega’s en brancheverenigingen.

En daar stopt het niet. Wij geloven in Together to Zero en gaan onze belofte waarmaken. We wachten niet tot morgen en zijn al een tijd onderweg, maar roepen anderen op ook op de sneltrein te springen. Laten we de handen ineen slaan, als industrie, als bedrijf en als samenleving.

Nathali Donatz, Group Marketing Director Vandersanden