Aan de slag met uitvoering, focus op vier concrete projecten en investeren! Dat is de conclusie van FME en Koninklijke Metaalunie in de ‘Adviesroute naar een Circulaire Economie voor de Maakindustrie’. Dit rapport is samen met de transitieagenda’s Bouw, Consumptiegoederen en Kunststoffen aangeboden aan staatsecretaris Vivianne Heijnen van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Centraal in het advies is de boodschap om circulaire economie te koppelen aan het klimaatbeleid. Als de maakindustrie circulair wordt, kan 2,2 Megaton CO2 worden gereduceerd, kan de milieudruk van de sector met 7% dalen ten opzichte van 2016 en wordt de concurrentiepositie verstevigd. De sector kan dit niet alleen. FME en Metaalunie adviseren daarom dat het Kabinet jaarlijks minstens € 100 miljoen investeert en op Europees niveau een goed wettelijk kader realiseert.

Doelen

FME en Metaalunie streven drie tactische doelen na voor de transitie naar een circulaire economie:

  1. Verlagen milieudruk producten/diensten maakindustrie
  2. Vergroten waardebehoud producten/diensten maakindustrie en
  3. Vergroten voorzieningszekerheid (kritieke) grondstoffen.

Het belang van een gesloten kringloop wordt onderstreept door de recente Oekraïne oorlog.

Leasons learned

Sinds de Transitieagenda Maakindustrie uit 2018 zijn drie lessen geleerd en opgenomen in dit advies:

  1. Het nadenken over doelen en acties heeft ons de complexiteit van de circulaire transitie nog beter doen begrijpen. Om het doel van ‘100 procent circulair in 2050’ te halen, is vandaag al actie nodig vanuit overheid, markt en samenleving. Het is daarom goed dat deze agenda concreet de focus legt op vier circulaire projecten: Capital Equipment, Windparken, Zonneparken en Klimaatinstallaties.
  2. Intensivering en opschaling van beleid vraagt om een evenredige intensivering en opschaling van middelen. Om de klimaatdoelen in 2030 te halen wordt door Nederland terecht vele miljarden geïnvesteerd. In de begrotingen van de relevante ministeries zijn echter slechts tientallen miljoenen euro’s gekoppeld aan de transitie naar een circulaire economie. FME en Metaalunie vinden deze verhoudingen niet in overeenstemming met de ambities van het Regeerakkoord en de bijdrage die circulariteit kan leveren aan de klimaatdoelen en aan duurzame economische groei. We herhalen daarom de oproep aan het Kabinet om jaarlijks minimaal € 100 miljoen te investeren en procesgeld ter beschikking te stellen om te leren experimenteren.
  3. Randvoorwaarde om deze routekaart ten uitvoer te brengen is een krachtig Europees beleidskader. Dat het Europa menens is blijkt wel uit het recent gelanceerde Duurzame Producten Initiatief. Doelstelling hiervan is om alle producten op de Europese markt circulair en duurzaam te laten ontwerpen en te gebruiken in combinatie met een digitaal productpaspoort. Zonder een stevige Nederlandse overheidsinzet kan dit Europese speelveld niet ten volle worden benut voor onze maakbedrijven.

FME en Metaalunie willen met deze routekaart de doelen en activiteiten verder aanscherpen en door ontwikkelen naar een publiek‐private samenwerking met provincies en het Rijk. Want alleen samen halen we de eindstreep.