De ecologische crisis, de energiecrisis, de sociale crisis: allemaal versnellen ze de noodzaak om op zoek te gaan naar nieuwe economische modellen. Duurzame modellen met een breder doel dan winstmaximalisatie op korte termijn. Met die nieuwe blik op bedrijfsvoering verandert ook de rol van de consultant. Fagro loopt in al deze veranderingen voorop met het traject Impact Professionals. Hierbij stoomt Fagro consultants klaar om bij klanten verduurzaming aan te jagen. Aan het einde van dit jaar hebben zo’n honderd consultants de trainingen en opdrachten doorlopen en rondetafelsessies met klanten achter de rug. Met 200 interim finance professionals in dienst biedt Fagro hoogwaardige kennis & kunde op maat om bedrijven blijvend beter te laten presteren.

“Bij bedrijven ligt een steeds grotere druk om met duurzaamheid aan de slag te gaan”, meent Theo Lambooij, die met zijn evenknie Marcel van Ooijen de motor is achter het traject. “Businessmodellen, financiële verantwoording, verslaglegging: op alle fronten is er urgentie om te veranderen. Gezien onze kernwaarden was het voor Fagro logisch om de handschoen op te pakken: we willen koploper zijn in de markt en als sympathieke collega’s samen met klanten oplossingen zoeken. Ons lef schuilt in het feit dat we naast financieel talent nu ook consultants met bijvoorbeeld een achtergrond in HR en bedrijfskunde in dienst nemen. Daarmee lopen we alvast vooruit op de bredere vraag die bij klanten gaat ontstaan.”

Een enorme gretigheid

Om consultants bij te spijkeren op het terrein van duurzaamheid, zochten Theo en Marcel de samenwerking met een bijzonder drietal: duurzaamheidsexpert Paul van Ruiten, trainer Hanneke Oude Elberink-Schieving en docentonderzoeker Rob Jacobs. De twee eersten werkten samen aan het succesvolle managementboek ‘Impactvol ondernemen in de praktijk’ en Rob Jacobs voert een promotieonderzoek uit naar de veranderingen die duurzaamheidsverslaglegging voor organisaties teweegbrengt.

Met deze vijf aan tafel zegt Marcel trots: “Samen hebben we de theorie én de praktijk in huis om een vliegwiel in gang te zetten. Bij onze consultants en bij onze klanten.” Hanneke deelt dat enthousiasme: “Rond Sinterklaas vorig jaar kwamen we voor het eerst bij elkaar. Toen proefde ik meteen een enorme gretigheid om met consultants en klanten aan de slag te gaan met verduurzaming.”

Winst maken als ademhalen

Hoe groot de omslag is waar de wereld voor staat, licht Rob toe: “Tientallen jaren was winstmaximalisatie het credo. Natuurlijk, winst blijft nodig voor een gezonde bedrijfsvoering. Maar winst is niet langer heilig. Ik vergelijk winst maken graag met ademhalen: dat moet je doen om in leven te blijven, maar steeds meer en meer ademhalen levert eigenlijk niets op. En je bent niet op aarde om adem te halen, maar om iets te bereiken en wat te betekenen voor een ander. Dat geldt ook voor organisaties. Het is nodig om de nauwe blik op winst te verruilen voor de vraag wat je als bedrijf bijdraagt aan de maatschappij.”

Paul valt hem bij: “Er geldt niet langer één vorm van kapitaal, maar er zijn er zes: financieel kapitaal, geproduceerd kapitaal, menselijk kapitaal, sociaal-netwerkkapitaal, intellectueel kapitaal en natuurlijk kapitaal. Elk bedrijf dat vooruit kijkt wil evenwichtig in die zes vormen van kapitaal investeren en daar effect van zien. Kortom: meervoudige waardecreatie.” Rob voegt toe: “Je kunt je voorstellen dat de rol van controllers en consultants daarmee veel breder en belangrijker wordt.”

Meer handen en voeten

Nadat het management van Fagro de ideeën voor het duurzaamheidtraject omarmde, liepen ook de consultants er snel warm voor. Marcel: “Met een open uitnodiging en kandidaten die business managers aandroegen, hadden we al gauw een clubje van dertig consultants bij elkaar.” Hanneke: “Een heel diverse groep ook. In veel organisaties zie je vaak dat alleen de seniors in zo’n traject stappen. In dit traject bij Fagro komen jonge talenten en ervaren krachten samen.”

Theo daarover: “Dat heeft drie voordelen: het thema krijgt een bredere start in de organisatie, deelnemers leren meer van elkaar en de toegevoegde waarde voor onze klanten wordt groter, omdat een senior zich kan richten op nieuwe businessmodellen, terwijl een junior zich bijvoorbeeld vast kan bijten in het betrouwbaar meten en vastleggen van CO2-resultaten.” Hanneke vult aan: “Duurzaamheid, circulariteit, waardecreatie: het zijn voor iedereen grote begrippen. In het traject Impact Professionals geven we die abstracte woorden nadrukkelijk meer handen en voeten.

Mooie bijvangst

Voor de eerste dertig consultants kwam er een drietal sessies in twee regio’s. Marcel: “Zowel in Best als in Maastricht doken we met de deelnemers de diepte in. Hanneke, Paul en Rob deelden al hun ervaringen en ideeën rond impactvol ondernemen in de praktijk. En ze gaven aan waar controllers, accountants, analisten en consultants hun expertise kunnen inbrengen en daarmee waarde toevoegen.” Paul: “We namen de professionals van Fagro mee in het gedachtegoed, vertelden over nieuwe businessmodellen en koppelden de reguliere cyclus van planning en control aan veranderende rollen en verantwoordelijkheden.”

Hanneke vult aan: “We maakten het zo hands-on mogelijk. Tussen de sessies door werkten de consultants aan opdrachten rond duurzaamheid bij bestaande klanten, waarvan ze de aanpak onderling bespraken.” Marcel: “De mooie bijvangst was, dat verschillende collega’s dezelfde opdrachten bij vergelijkbare klanten met elkaar deelden. Ze zagen dat de een het zus aanpakte en de ander zo. Daardoor leerden ze drie keer zo veel.”

Rollen onder zijn arm

Tijdens de trainingen viel het Theo direct op: “Onze mensen ontdekten dat er vaak meerdere oplossingen zijn als het gaat om duurzame bedrijfsvoering. Er is niet één goed antwoord. Deze vraagstukken zijn geen vertrouwde vierkantstelling, die onder de streep gewoon moet kloppen.” Na de drie trainingssessies vormden rondetafelgesprekken met klanten het sluitstuk. Marcel: “Aan die tafels gingen onze getrainde consultants in gesprek met heel verschillende klanten. Van een gemeente tot een attractiepark, van een energiebedrijf tot een vrachtwagenproducent en van een woningcorporatie tot een trailerbouwer.”

Paul reageert: “Die trailerbouwer is een mooi voorbeeld. Na de bijeenkomst raapte de CFO van die organisatie alle papieren bij elkaar en stak de rollen onder zijn arm. Hij zei met die aantekeningen helemaal klaar te zijn voor een gepland overleg over verduurzaming met het management.” Hanneke: “Voor de consultants was het ook mooi dat ze direct leerden om de leidende rol te pakken in deze materie.”

Nieuwe energie ontketend

Rob merkt op dat het pad naar verduurzaming en nieuwe economische modellen niet zonder hobbels is: “Bedrijfsbelangen en maatschappelijke belangen zullen zeker botsen. We hebben allemaal zo lang door onze bedrijfsbril gekeken, dat het wennen wordt om de maatschappijbrede gevolgen van onze keuzes te zien en te beoordelen. Wat niet verandert, is dat een goede financiële verantwoording noodzakelijk blijft.” Paul vat het als volgt samen: “Je moet verduurzaming zien als gewoon gezond ondernemen, maar met een grotere verplichting dan alleen naar aandeelhouders.”

Terwijl hij zijn blik rond de tafel laat gaan, concludeert Marcel: “Het is een heel bijzondere samenwerking tussen Bureau Om van Paul, Hanneke vanuit Avans Hogeschool, Rob vanuit Zuyd Hogeschool en Universiteit Maastricht en ons als Fagro. Het is fantastisch om te zien welke nieuwe energie we ontketend hebben. Vorig jaar december was er nog niets en straks zijn bijna honderd consultants getraind en voeren ze onderling en bij klanten gesprekken over de kansen van een nieuwe toekomst!” Hanneke en Paul zijn beiden aangesloten bij het ZZP-collectief ‘De Zwerm‘.

Foto: V.l.n.r. achter de bank: Marcel van Ooijen, Theo Lambooij en Rob Jacobs. Op de bank: Paul van Ruiten, Hanneke Oude Elberink-Schieving.