Wat klinkt dat toch mooi, de circulaire economie. Een utopie? Niet als het aan het bedrijfsleven ligt. Samen met onder meer FNV en VNG werkten we de afgelopen maanden hard aan vijf transitieagenda’s. Want wij willen dat Nederland circulair is in 2050.

Nederlandse oplossing

Wat mij betreft luiden die plannen een nieuw tijdperk in. De tijd van praten is gelukkig definitief voorbij. De wind staat merkbaar de juiste kant op en iedereen is gefocust op de problemen die er nu zijn. Eurocommissaris Frans Timmermans waarschuwde ons laatst al: nog geen 30 procent van het afvalplastic wordt opnieuw gebruikt. Ik denk dat we daar een goede Nederlandse oplossing voor kunnen bedenken. Nederland heeft een sterke chemische industrie, een sterke logistieke industrie én een goede samenwerking tussen overheid en afvalbedrijven. Dat zijn volgens mij de drie ingrediënten om chemisch recyclen van de grond te tillen. Door de lagere olieprijzen is dat nu niet renderend en kan een bedrijf daar niet zo maar in stappen. Daarom vraag ik de overheid om samen met het bedrijfsleven een proeffabriek op te zetten om chemisch recyclen te starten en verder te ontwikkelen. Uiteraard met als doel dat het een renderende business wordt.

Grondstoffenpaspoort

Daarmee zijn we er nog niet. Van groot belang is dat we in Nederland én in Europa afspreken aan welke kwaliteit- en samenstellingseisen zogenoemde secundaire grondstoffen – oftewel herwonnen grondstoffen – moeten voldoen. Nu is het nog zo dat elk bedrijf bij gebrek aan geharmoniseerde eisen en normen, zijn eigen voorwaarden stelt. Als we in Europa hier eenduidige afspraken over maken kunnen  weten producenten van secundaire grondstoffen en de afnemers ervan precies waar ze aan toe zijn en kunnen er zaken worden gedaan. Datzelfde geldt voor het predicaat afval. Volgens Europese regels worden sommige grondstoffen als verdacht aangemerkt, terwijl ze wél al eerder in een kant-en-klaar product zaten. Een grondstoffenpaspoort bij elk product, dat is handig. Daarvoor is echt nodig dat er met een nieuwe blik wordt gekeken naar welke stoffen nou echt verdacht zijn.

Duurzaam inkopen

Ook op een hele eenvoudige manier kunnen er meters gemaakt worden. Ik ben niet de eerste die dit pleidooi houdt, maar hopelijk wel de laatste: overheid, geef nou het goede voorbeeld. Door producten te kopen die circulair zijn, en bedrijven uit te dagen om met circulaire oplossingen te komen en die dan ook daadwerkelijk aan te schaffen. Jaarlijks koopt het Rijk voor maar liefst 10 miljard euro aan goederen en diensten in, samen met gemeenten en provincies zelfs voor 60 miljard. Daar kun je behoorlijk wat duurzaam voor inkopen, zou ik zeggen. Zaak is dan wél dat ambtenaren niet alleen maar op de prijs letten. Maar juist naar de circulaire kwaliteit van producten. Dat is duurzaam en het stimuleert de markt.

Circulaire economie

Dan zijn bedrijven ook bereid om hun deel te doen: creatief blijven nadenken en samen met andere bedrijven werken om zo efficiënt mogelijk met grondstoffen om te gaan. De voorbeelden zijn er, gebruik ze. Het jaar 2050 is er sneller dan je denkt.

Willem Henk Streekstra, Beleidssecretaris duurzaamheid, veiligheid en grondstoffen bij VNO-NCW