Weinig andere gewassen zijn zo dorstig als suikerriet. In India gaat het verbouwen van dit gewas ten koste van de watervoorraad, van andere landbouw en van de omliggende natuur. Voor de toekomst van de suikerindustrie in het land en lokale ecosystemen moet er echt wat veranderen. Een grote suikerproducent neemt als pionier de stap naar een meer duurzame productie. Dankzij een partnerschap van WWF India en de Rabobank.

Ruim 25 eeuwen geleden ontdekten de Indiërs als eerste hoe je het sap uit suikerrietstengels kan omzetten in suiker. Inmiddels is de hele wereld verzot op deze zoetigheid en is er wereldwijd een enorme industrie rond suiker. De vraag is enorm. Niet alleen omdat we zo graag zoet eten of omdat het niet weg te denken is uit onze voeding, maar ook omdat we suikerriet ook nog eens als grondstof gebruiken voor bioplastics en biobrandstoffen, zoals ethanol.

Suikerproductie

Nog steeds speelt India een vooraanstaande rol in de verspreiding van suiker. Het land is de tweede grootste suikerexporteur ter wereld, op Brazilië na. Meer dan 35 miljoen Indiërs zijn afhankelijk in hun levensonderhoud van de suikerindustrie. Het riet wordt verbouwd op een gebied dat ongeveer even groot is als heel Nederland: zo’n 4,1 miljoen hectare.
Helaas is het bamboe-achtige suikerriet een van de meest dorstige gewassen ter wereld. In India, dat toch al regelmatig kampt met droogtes, gebruiken de boeren dan ook onverantwoord veel grondwater bij de productie van het gewas. In sommige regio’s gaat maar liefst 60 procent van het beschikbare irrigatiewater naar suikerriet, terwijl dit gewas maar 3 tot 4 procent van de landbouwoppervlakte inneemt. Dit kan niet lang goed blijven gaan, zeker omdat de laatste jaren onregelmatige regenseizoenen zorgen voor extra veel droogte.
Daarnaast wordt suikerriet het hele jaar onafgebroken verbouwd, zonder rotatie met andere gewassen. Met als gevolg: uitputting van de grond en overmatig gebruik van meststoffen om toch zoveel mogelijk oogst te halen van die uitgeputte grond. Ook verbranden boeren op sommige plaatsen vlak voor de oogst het onbruikbare deel van het suikerriet, wat een flinke luchtvervuiling vormt. De Indiase suikerrietteelt richt dan ook behoorlijke schade aan lokale natuur en ecosystemen aan.

Partnerschap

WWF en Rabobank zijn daarom een partnerschap gestart met een grote Indiase suikerproducent EID Parry. Met de samenwerking in dit project willen de partners dat de samenwerkende suikerproducent nog dit jaar een succesvolle transitie heeft gemaakt naar een meer duurzame suikerproductie. Eentje met beter waterbeheer, meer verantwoord waterverbruik, minder impact op de omliggende ecosystemen, een lagere CO2-uitstoot en een beter hergebruik van restproducten. Dit leidt volgens de partners niet alleen tot bescherming van de natuur maar ook tot beter economisch rendement.
Volgens Sankara Raghu, directeur EID Parry is het dan ook urgent dat de suikerlandbouw in India stappen gaat maken naar meer duurzame productie. Naar schatting zal het land in 2030 al een watertekort van 50 procent van de totale behoefte hebben. Als India landbouw wil blijven bedrijven, zijn ingrijpende maatregelen nodig.
“We moeten wel”, zegt Raghu beslist. “Voor onze afnemers, grote bedrijven als Pepsi en Mondelez bijvoorbeeld, is duurzaamheid ook steeds belangrijker. Als we niet verduurzamen, heeft de Indiase suikerindustrie weinig toekomst. Het is nu al zorgelijk. Onze productie is afhankelijk van de moessonregens. Als die uitblijven hebben we last van serieuze droogte. Dat hebben we de afgelopen twee jaar nu gezien. Het is al zo erg geweest dat er zelfs tekort aan drinkwater was. Dan is het niet duurzaam dat we met onze productie zoveel water nodig hebben. We moeten op zoek naar nieuwe manieren van werken.”
EID Parry is al een van de duurzame voorlopers in de suikerindustrie. Als een van de oudste bedrijven in het land, met wortels in de Engelse koloniale tijd, heeft ze als een van de weinige bedrijven duurzame certificering gekregen van Bonsucro, de wereldwijde organisatie voor duurzame suikerrietteelt.

Inzichten

Maar hoe kun je verduurzamen, als je niet precies weet wat beter kan. Het is dan ook belangrijk dat bedrijven meer inzicht krijgen in hun eigen bedrijfsvoering. Hoeveel water gebruiken ze bij de suikerrietteelt? Hoe groot is hun CO2-voetafdruk? Hoeveel water is er beschikbaar en hoeveel in de toekomst? Inzichten die WWF en Rabobank de bedrijven hebben gegeven in het partnerschap. “We willen ervoor zorgen dat ons waterverbruik nog verder daalt, en onze CO2- en watervoetafdruk nog kleiner worden”, legt Raghu zijn ambities uit. “We kijken verder ook naar de bodem en de voedingsstoffen. We hebben een goede onderzoeksafdeling. We analyseren en doen interviews met boeren en geven hen advies. Met hulp van WWF hebben we landelijke geofysische laboratoria opgezet om het waterpotentieel en –verbruik in ons land beter in kaart te brengen, voor en na de moessonregens. Zo kunnen we monitoren hoeveel water het gewas precies nodig heeft en wat beschikbaar is. Daar kunnen we onze bedrijfsvoering op aanpassen. Deze data delen we graag met de boeren met wie wij werken.”

Duurzaam waterbeheer

In het partnerschap hebben de partijen verder samen de Sustainable Water Management Decision Support Tool ontwikkeld, die boeren moet helpen efficiënter om te gaan met water en hun CO2-uitstoot te beperken om zo uitputting van het ecosysteem tegen te gaan. “Met de tool willen we de boeren laten zien hoe ze het best hun suikerriet kunnen irrigeren”, vertelt Raghu. “We hebben bijvoorbeeld vochtigheidsmeters beschikbaar gesteld zodat ze zelf hun irrigatie kunnen monitoren. We vragen ze bijvoorbeeld ook om niet vlak voor de oogst te irrigeren. Vaak doen boeren dat in de hoop dat hun suikerriet dan meer weegt, aangezien ze per kilo betaald krijgen.”

Na dit jaar zullen beide bedrijven meer optreden als pioniers en inspirerende voorbeelden vormen voor de rest van de suikerrietproducenten in India. Het delen van hun successen via een effectieve communicatie kan zorgen voor een opschaling van duurzame maatregelen in heel India. In ieder geval zal de tool binnenkort worden gepresenteerd bij de ISMA, de belangenorganisatie van suikerproducenten in India. Raghu: “Dit is een uitstekend platform om verder op te schalen. Een mooie eerste stap die moet leiden tot een benchmark voor de gehele suikerindustrie in India. En misschien wel voor de rest van de wereld.”