Zeventig procent van de Nederlanders vindt dat er te veel duurzaamheidskeurmerken zijn. Twee jaar geleden was dat nog 42 procent. Dat blijkt uit een onderzoek dat voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal door Motivaction liet uitvoeren onder bijna 1100 mensen. ´Niet zo verwonderlijk´, zegt Vera Dalm, directeur van Milieu Centraal. ´Alleen al voor eieren zijn er bijna twintig keurmerken en logo’s. En wat is het verschil tussen een ei?´

Het aantal keurmerken en logo’s stijgt al jaren, zo blijkt uit de Keurmerkenwijzer van Milieu Centraal. Consumenten weten niet meer welke keurmerken zij kunnen vertrouwen. Welk keurmerk geeft de garantie dat je echt een duurzaam product koopt? Van de dertien logo´s en keurmerken voor eieren die aan consumenten werden voorgelegd, was er maar één die een voldoende kreeg: het Beter Leven-keurmerk van de Dierenbescherming.

Onderscheid keurmerken en fabrikantenlogo´s is onduidelijk

Ook is er weinig kennis over duurzaamheidskeurmerken. Consumenten kennen het verschil niet tussen logo’s die niet over duurzaamheid gaan en keurmerken. Zo werd het groene blaadje van het Europese keurmerk voor biologische landbouw nauwelijks gezien als betrouwbaar, terwijl dit een breed geaccepteerd en gecontroleerd keurmerk is. Een logo dat niet over duurzaamheid gaat, scoorde daarentegen hoog. Dat neemt niet weg dat veertig procent van de Nederlandse consumenten meer vertrouwen heeft in de kwaliteit van een product als er een keurmerk op staat. Keurmerken blijken ook het belangrijkste hulpmiddel bij duurzame aankopen. Ze zijn dus voor consumenten wel degelijk relevant om keuzes te kunnen maken.

Discussie ook in de politiek

Al langere tijd bestaat er onvrede over het woud aan keurmerken. Niet alleen onder burgers. Ook bij het kabinet bestaan zorgen vanuit meerdere beleidsterreinen. En recent zijn in de Kamer voorstellen ingediend om het aantal keurmerken terug te dringen. Diverse partijen, waaronder de WRR bepleiten de ontwikkeling van één overkoepelend keurmerk, bijvoorbeeld in de vorm van een stoplichtensysteem. Deze ontwikkeling kan op grote bijval rekenen: 72 procent van de Nederlanders steunt dit idee. Milieu Centraal zet echter vraagtekens bij de uitvoerbaarheid.

Consumenten moeten kunnen vertrouwen op keurmerken

Milieu Centraal doet in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu momenteel onderzoek naar de effectiviteit van duurzaamheidskeurmerken. Dalm: ´Consumenten moeten weten dat ze op keurmerken kunnen vertrouwen. Dat een grote meerderheid vindt dat er te veel zijn, is duidelijk. We zitten nu om tafel met onder andere keurmerkhouders, brancheorganisaties en supermarkten om te kijken wat de mogelijkheden zijn om daar wat aan te doen.´

Keurmerkenwijzer

28 procent van de consumenten let op duurzaamheid en gebruikt keurmerken. Keurmerken kunnen een milieuvriendelijke keuze in de winkels makkelijker maken. Er verschijnen echter erg veel fabrikantenlogo’s en keurmerken die niet allemaal goed gecontroleerd worden. Net als merknamen die door consumenten als keurmerken worden gezien. Op www.keurmerkenwijzer.nl staan alle duurzaamheidskeurmerken nu overzichtelijk op een rij en zijn onderling te vergelijken op milieuvriendelijkheid, dierenwelzijn, eerlijke handel en de betrouwbaarheid van de controle.