Vleesproducten met plantaardige vetvervangers zijn beter voor de natuur dan ‘puur’ vlees, zo blijkt uit onderzoek. Het verschil zit onder andere in het gebruik van soja als veevoer. Meatless, de Zeeuwse producent van ingrediënten voor ‘hybride’ vleesproducten, heeft er een extra argument bij richting potentiële klanten.
‘Dierlijke producten hebben een negatieve impact op de mondiale biodiversiteit’, zegt Meatless-directeur Jos Hugense. ‘Dat is voldoende aangetoond. Dus ligt het voor de hand dat het deels vervangen van dierlijke eiwitten door onze producten op basis van tarwe, rijst of lupine een gunstiger beeld oplevert. Maar onderbouwd was dat nog niet.’
Uit eerdere levenscyclusanalyses van de Meatless-producten was al wel gebleken dat hybride producten in vergelijking met ‘puur’ vlees gunstig scoren wat betreft landgebruik, energie en uitstoot van broeikasgassen. Maar biodiversiteit wordt in dit soort analyses meestal niet meegewogen. Meatless legde de vraag daarom voor aan de Helpdesk Bedrijfsleven & Biodiversiteit, waar bedrijven die aan de slag willen met biodiversiteit kosteloos ondersteuning kunnen krijgen.
De conclusie uit het onderzoek van de Helpdesk was dat de impact van de Meatless ingrediënten op de lokale natuur gering is. Bij vleesproductie is het vooral de grootschalige sojateelt die nadelig uitpakt op de natuur. Meatless werkt uitsluitend met plantaardige ingrediënten, en betrekt die zoveel mogelijk lokaal (tarwe volledig, lupine deels). Lupine heeft zelfs een positieve impact op biodiversiteit omdat dit gewas de bodemvruchtbaarheid stimuleert. Bij rijstproductie is de biodiversiteitsimpact sterk afhankelijk van teeltwijze en productielocatie. Door daarmee in het inkoopproces rekening te houden kunnen de biodiversiteitprestaties van de Meatless-producten nog verder worden verbeterd.
Met dit onderzoek, zegt Hugense, kunnen zijn klanten nog beter hun milieuwinst uitrekenen. ‘Wat betekent het vervangen van 10-15 procent varkensvlees door plantaardige ingrediënten bij benadering voor de natuur? Wij zijn business-to-business, voor onze klanten is dat belangrijke extra informatie om hun duurzaamheidsdoelstellingen te realiseren.’
Vlees wordt weer luxeproduct
Marktpotentie voor vleesvervangende producten is er volop. Meatless groeit volgens directeur Hugense voor het vierde achtereenvolgende jaar, dit jaar met naar verwachting 20 procent. Namen van afnemers noemt hij niet, ‘maar ga maar uit van grote voedingsmiddelenbedrijven in de wereld. Voedselverwerkers, vleesproducenten en ook de vegetarische sector.’ Hugense richt het vizier nu op traditionele keurslager. ‘We staan op beurzen, zoeken de sector op. Om hen te overtuigen dat dit werkt. Toen ik in 2006 hiermee begon werd er nog om gelachen, en begreep niemand het. Maar nu krijgt iedereen wel door hoe laat het is.’
Stijgende vleesprijzen zijn volgens Hugense op niet al te lange termijn onvermijdelijk. ‘Het gebrek aan duurzaamheid in de vleesproductie gaat zich onvermijdelijk wreken. De vraag naar vlees groeit, en het aanbod blijft achter. Dus stijgen de prijzen. Vlees wordt weer een luxeproduct, net als veertig, vijftig jaar geleden. Dat zal de creativiteit om die producten deels dan wel geheel te vervangen alleen maar verder stimuleren.’
Dit is een bericht van Platform Biodiversiteit, Ecosystemen & Economie, een initiatief van VNO-NCW en IUCN NL.