Dhr. dr. G.J. Gruter (1963) is per 20 oktober 2016 benoemd tot bijzonder hoogleraar Industrial Sustainable Chemistry aan de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica van de Universiteit van Amsterdam (UvA). De leerstoel is ingesteld vanwege de Stichting Bèta Plus en wordt mede mogelijk gemaakt door Avantium.

Gert-Jan Gruter is gespecialiseerd in katalyse, bio-geïnspireerde scheikunde, bio-gebaseerde polymeren en duurzaamheid. Bij chemisch technologiebedrijf Avantium is hij verantwoordelijk voor alle R&D-programma’s op het terrein van duurzame chemie. Gruter initieerde bij Avantium baanbrekende duurzame technologieën zoals YXY om koolhydraten uit biomassa om te zetten in FDCA, een bouwsteen voor onder andere PEF-polyester. PEF-flessen, die dankzij FDCA volledig bio-gebaseerd kunnen zijn, zijn een duurzaam alternatief voor de PET-fles.

Naar een circulaire economie

Als bijzonder hoogleraar aan de UvA gaat Gruter zich richten op de overgang naar een circulaire economie, in het bijzonder op de overgang van een economie gebaseerd op fossiele bronnen naar een economie waarin bio-geïnspireerde materialen aan de basis staan. Hierbij verbindt hij duurzame ontwikkeling voor de productie van energie en chemicaliën. Zo gaat Gruter kijken of we gesloten cycli kunnen ontwerpen voor de productie van duurzame materialen en of katalysatoren ontworpen kunnen worden van op de aarde overvloedig aanwezige, goedkope en niet-toxische metalen. Ook richt hij zich op de vraag of we met efficiënt gebruik van elektriciteit kunnen komen tot goedkope grondstoffen, bijvoorbeeld bij de productie van chemische producten uit CO2.

Gruters leerstoel is ondergebracht bij het Van ’t Hoff Institute for Moleculair Sciences (HIMS) van de UvA en is onderdeel van het UvA-brede onderzoekszwaartepunt Sustainable Chemistry. Gruter gaat ook gastcolleges geven, niet alleen aan studenten van de bachelor- en masteropleiding Scheikunde, maar ook binnen de mastertrack Science Business and Innovation en bij de bachelor Future Planet Studies.

Loopbaan

Gruter is sinds 2000 werkzaam bij Avantium, eerst als Vice President Technology en sinds 2004 als Chief Technology Officer (technisch directeur). In 2014 werd Gruter verkozen tot ‘European CTO of the year’, een prijs die wordt toegekend door EIRMA and Spinverse. Van 1999 tot 2006 was Gruter tevens als bijzonder hoogleraar Polymeerchemie verbonden aan de Technische Universiteit Eindhoven. Voordat hij aantrad bij Avantium, leidde hij de onderzoeksgroep Polyolefins Catalyst Development bij DSM Research.

Als uitvinder heeft Gruter meer dan 200 patenten en patentaanvragen (mede) op zijn naam staan. Hij publiceerde zo’n dertig artikelen in wetenschappelijke vaktijdschriften, onder meer in Polymer Chemistry en Biomass and Bioenergy. Gruter is lid van de beleidsgroep Innovatie en van de beleidsgroep Sustainability van de VNCI, de branchevereniging van de chemische industrie in Nederland. Deze beleidsgroepen adviseren het VNCI-bestuur over de te volgen strategische koers. Hij is tevens lid van het kernteam van APC, een werkgroep die R&D-managers samenbrengt uit de landbouw en de papier- en chemische industrie.

Foto: Dirk Gillissen