Duurzaamheid staat bij veel chemiebedrijven hoog op de strategische agenda. Verduurzaming is steeds meer een strategie om de concurrentiekracht te versterken en majeure veranderingen te pareren zoals de dreigende schaarste aan grondstoffen, de scherpere milieueisen en de ongelijke concurrentieverhoudingen in de wereld. Dit blijkt uit het eerste duurzaamheidsrapport van de Nederlandse chemische industrie samengesteld door de Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie (VNCI).

Het rapport beschrijft de ambities, de doelstellingen en de tot op heden bereikte resultaten op weg naar een duurzame chemie. Als producent van chemicaliën en slimme materialen staat de chemie aan het begin van productieketens. Verduurzaming in de chemie helpt ook industriële bedrijfstakken die chemieproducten afnemen om te verduurzamen. De Nederlandse chemische industrie werkt hard aan het realiseren van duurzaamheidsambities op het gebied van klimaat, grondstoffen en energie. Tegelijkertijd gaat duurzaamheid ook over een blijvende bijdrage aan de Nederlandse economie, samenwerking in innovatie, een duurzame inzet van werknemers en vergroting van de aantrekkingskracht van de sector om voldoende personeel te kunnen krijgen. Het rapport wordt geïllustreerd door voorbeelden uit de praktijk zoals materialen die de lichtopbrengst van lampen verhogenof lichtere materialen voor bv de bouw, en interviews met chemiebedrijven zoals AkzoNobel en DSM.

Enkele resultaten uit het rapport

  • Het energieverbruik per ton product is in de periode 2003-2012 met ruim 30 procent gedaald.
  • In de periode 2005-2012 is een broeikasgasreductie van circa 11 procent per ton geproduceerd product gerealiseerd. Gerekend sinds 1990 is zelfs een broeikasgasreductie van circa 40 procent in absolute zin gerealiseerd.
  • De reductiedoelstellingen voor luchtemissies in 2010 zijn ruimschoots gehaald voor zwaveldioxide, ammoniak en vluchtige organische stoffen. De reductiedoelstellingen voor de emissies van stikstofoxiden en fijn stof zijn in 2010 niet gehaald. Bij deze stoffen is er wel sprake van een sterke daling ten opzichte van het basisjaar 1985 (circa 75 procent reductie voor stikstofoxiden en circa 90 procent reductie voor fijn stof).
  • De infrastructuur voor innovatie is (onder leiding van het Topteam Chemie) sterk verbeterd.
  • De instroom voor chemie-opleidingen aan de Nederlandse universiteiten is het afgelopen vijf jaar met twintig procent gestegen. Voor chemie-opleidingen aan de Nederlandse Hogescholen is de instroom zelfs met vierendertig procent gestegen ten opzichte van 2009.
  • Het aantal ongevallen met verzuim als gevolg is de laatste tien jaar significant teruggelopen

 

Enkele knelpunten uit het rapport

  • De concurrentie vanuit het Midden Oosten en Azië neemt toe doordat die landen zelf de verdere verwerking van gas en ruwe olie uitvoeren.
  • Aangetrokken door de lage prijs van het schaliegas dalen investeringen van de sector vooral in de VS neer en nog maar nauwelijks in Europa.
  • De Nederlandse chemische industrie moet alle zeilen bijzetten om overeind te blijven in een ongelijk internationaal concurrentieveld waardoor verduurzaming niet zo snel gaat als we zouden willen.
  • Niet-fossiele grondstoffen kunnen nog nauwelijks kostendekkend concurreren met fossiele grondstoffen waarmee in efficiënte fabrieken dezelfde producten worden gemaakt.
  • De komende jaren gaan grote aantallen ervaren werknemers met pensioen.

Opvallend in het rapport is het optimisme bij chemiebedrijven. ‘Technologisch kunnen we de uitdagingen aan. De spanning zit op politieke besluitvaardigheid, economische prikkels en veranderend consumentengedrag,’ stelt een duurzaamheidsmanager. Het is nog een uitdaging om het gebruik van niet-fossiele ofwel ‘groene’ grondstoffen kostendekkend te maken. Groene grondstoffen zullen voorlopig vooral worden toegepast voor de productie van speciale chemicaliën. Duurzaamheidswinst zal in de komende periode vooral bereikt worden in de productieketen en in het gebruik van producten.

Klik hier voor het duurzaamheidsrapport