Elektronicaproducenten Canon en HP zijn het meest transparant over de grondstoffen die ze gebruiken in hun smartphones, tablets, laptops en game consoles. Dat blijkt uit de nieuwste update van de elektronicaranglijst van Milieudefensie [1]. Daarin wordt gekeken hoe open bedrijven zijn over de herkomst en het gebruik van grondstoffen. Gisteren eiste het Europees Parlement  dat het EU-systeem voor transparantie over de herkomst van conflictmetalen verplicht wordt voor bedrijven. Veel grondstoffen vallen echter niet onder dat nieuwe systeem. Zo ook kobalt, dat veel in onze elektronica wordt gebruikt en waarbij rond de winning nog veel mis gaat. Recent onderzoek in het zuiden van Congo door onder andere Milieudefensie laat zien hoe de natuur daar wordt verwoest en de lokale bevolking onder de voet wordt gelopen door de kobaltmijnbouw.

Evert Hassink, inhoudelijk medewerker grondstoffen bij Milieudefensie: ‘Elektronicabedrijven gebruiken grondstoffen van over de hele wereld en werken overal samen met lokale bedrijven. Daarbij gaat helaas nog veel mis: milieuregels worden op grote schaal geschonden, waardoor hele gebieden worden verwoest door mijnbouw en mijnwerkers onder gevaarlijke omstandigheden moeten werken. Bedrijven schuiven de verantwoordelijkheid daarvoor nu vaak nog af op de plaatselijke fabrieken en onderaannemers in de zogenaamde ’toevoerketen’. Ze weten soms zelf niet eens welke en hoeveel grondstoffen er precies gebruikt worden voor hun producten. Dat is onacceptabel.”

Milieudefensie eist daarom transparantie: bedrijven moeten verplicht worden om te publiceren hoeveel, en welke grondstoffen ze gebruiken en waar die vandaan komen. Hassink: “Pas dan zullen ze zich verplicht voelen hun grondstoffenverbruik te beperken en om de omstandigheden in de mijnbouwsector te verbeteren. Het EU-voorstel voor transparantie over conflictmetalen, dat het Europees Parlement gisteren aanscherpte,  is als de Europese lidstaten er mee instemmen een belangrijke stap naar meer transparantie [2]. Maar het voorstel is nog erg beperkt. Het is alleen verplicht voor een handvol bedrijven achter de schermen zoals importeurs. Bovendien geldt het slechts voor vier metalen en dan nog alleen voor mijnen in gebieden waar al burgeroorlogen woeden.” Milieudefensie roept minister Ploumen op om het aangescherpte voorstel te steunen. Hassink: “Verplicht transparantie is hard nodig. Bedrijven zullen echt niet spontaan hun vuile zaken naar buiten brengen.”

Verschuiving in de transparantie-ranglijst
In oktober vorig jaar, bij de publicatie van de vorige ranglijst van Milieudefensie, stond HP nog met Apple en Sony bovenaan, terwijl Canon punten liet liggen omdat het nog geen commitment wilde geven voor verbetering van de tinwinning op Banka (zie hieronder). Dat doet het bedrijf nu wel. Naast Canon en HP scoren ook Apple, Fairphone en Sony hoog in de update. Deze bedrijven zijn echter niet transparant over het totale gebruik van materialen of het totale landgebruik voor hun producten en scoren daarom net iets lager.

Kobalt uit de Democratische Republiek Congo en Tin van het Indonesische eiland Bangka
Een belangrijk voorbeeld van verwoestende winning van metalen voor de elektronicasector zijn de kobaltmijnen in de Democratische Republiek Congo. Kobalt is het belangrijkste ingrediënt van batterijen voor smartphones en laptops. Milieudefensie bracht onlangs met Somo en GoodElectronics een rapport uit over de toestand in die mijnen [3].

In de ranglijst van Milieudefensie is standaard extra aandacht voor tinwinning in Indonesië, omdat daar dertig procent van wereldwijde tinwinning plaatsvindt. In alle elektronica, in smartphones maar ook in tablets, laptops en game consoles, wordt tin verwerkt. Door de grootschalige winning op het Indonesische Bangka verandert dat eiland gestaag in een onvruchtbaar maanlandschap. Milieudefensie is er in geslaagd om bedrijven als Apple, HP en Philips te overtuigen om deel te nemen aan een project om de situatie daar te verbeteren. [4]
Meer informatie